نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 123
(ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِ ما
شَهِدْنا مَهْلِكَ أَهْلِهِ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ): آن
گاه بخويشان صالح بگوئيم كه ما آنها را نكشتهايم و نميدانيم آنها را كى كشته است
و ما راست مىگوئيم.
زجاج مىگويد: نقشه آنها اين بود كه صالح و بستگانش را بكشند، آن گاه
نزد خويشانش منكر شوند كه آنها را كشتهاند و يا از حال آنها خبر دارند. اين بود نيرنگ
آنها كه خداوند در باره آن مىفرمايد:
(وَ مَكَرُوا مَكْراً وَ مَكَرْنا مَكْراً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ): آنها نيرنگ كردند و ما به تعجيل عقوبت، كيفر نيرنگشان را داديم و
آنها از اين امر بى خبر بودند. هنگامى كه آمدند صالح را بكشند، خداوند فرشتگانى
فرستاد و آنها را با سنگ كشتند و صالح سالم ماند.
برخى گفتهاند: خداوند صالح را مأمور كرد كه از ميان آنها خارج شود
آن گاه گرفتار عذابشان كرد.
برخى گفتهاند: در زير كوهى جمع شدند تا بروند و بصالح حمله كنند كه
كوه بر سر آنها فرود آمد.
(فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْناهُمْ
وَ قَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ): ببين كه چگونه كيفر
نيرنگشان را داديم و به صيحه جبرئيل هلاكشان كرديم.
(فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خاوِيَةً بِما ظَلَمُوا):
اكنون خانههاى آنها را بنگر كه بواسطه ظلمشان خالى مانده است.
(إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ): در هلاك ايشان آيتى است براى آنها كه بچشم عبرت بنگرند.
اين آيه دلالت دارد بر اينكه نتيجه ظلم خرابى خانههاست. در روايت
است كه ابن عباس ميگفت: در كتاب خدا مىبينم كه ظلم خانهها را خراب ميكند و همين
آيه را ميخواند.
برخى گويند: اين خانهها در وادى القرى ميان مدينه و شام است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 123