الا انت» است.

برخى گفته‌اند: كسى كه اسم اعظم را ميدانست انسانى بود بنام «بلخيا» و برخى گفته‌اند: اسطوم و برخى گفته‌اند: خضر است. برخى گفته‌اند: جبرئيل است كه به اذن خداوند در فرمان سليمان بود. برخى گويند: خود سليمان است كه ميخواست نعمت‌هاى خدا را بر خود نشان دهد. ولى اين قول بعيد است و مفسرين چنين قولى را نپذيرفته‌اند.

كسى كه داوطلب اين كار شد، دانشى از كتاب دارا بود. مقصود از كتاب بقولى لوح محفوظ و بقولى كتاب آسمانى است كه بر پيامبران نازل مى‌شود. برخى گفته‌اند:

مقصود كتاب (نامه) سليمان بسوى بلقيس است.[1] در باره‌(قَبْلَ أَنْ يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ) اختلاف است:

برخى گويند: يعنى پيش از آنكه شخصى كه به اندازه ميدان ديد چشم تو از تو دور است نزد تو آيد، تخت را پيش تو مى‌آورم. (اين معنى هم از قتاده و غلط است زيرا آن عفريت گفته بود پيش از آنكه از جايت برخيزى تخت را حاضر ميكنم.

مترجم).

برخى گويند: يعنى پيش از آنكه چشم تو به نهايت خود برسد و برگردد (يعنى بستن و باز كردن چشم).

[1]- اين قول هم بعيد است، در اينجا ممكن است قول اول را ترجيح داد. چنين علمى به انسان قدرت ما فوق بشرى ميدهد. از على( ع) پرسيدند: بهترين آيه در باره شما چيست؟

فرمود: اين آيه:( وَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلًا قُلْ كَفى‌ بِاللَّهِ شَهِيداً بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتابِ‌)( رعد 43) در اين آيه على در رديف خدا شاهد رسالت پيامبر است. آورنده تخت بلقيس در آن زمان بس كوتاه علمى از كتاب دارد ولى گواه رسالت پيامبر علم همه كتاب را داراست. همين است كه به على قدرت يد اللهى داده. وقتى كه علمى از كتاب آن قدرت را ميدهد، علم كتاب چه قدرتى ميدهد؟