نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 17 صفحه : 94
قرائت:
فرضناها: ابن كثير و ابو عمرو به تشديد و ديگران بدون تشديد
خواندهاند.
تشديد براى مبالغه است.
رأفة: ابن كثير بفتح همزه و ديگران به سكون خواندهاند.
لغت:
سورة: اين كلمه از سور بناء به معنى ارتفاع بنا يا به معنى قسمتى از بناست.
بنا بر اول، به بخشى از قرآن سوره گفته شده، بخاطر ارتفاع آن در نفوس
و بنا بر دوم سوره گفته شده، بخاطر اينكه قسمتى از قرآن است.
برخى گويند: سوره منزلت و مقام شريف و عالى است. نابغه گويد:
الم تر ان اللَّه اعطاك سورة
ترى كل ملك دونها يتذبذب
لانك شمس و الملوك كواكب
اذا طلعت لم يبد منهن كوكب
آيا نمىبينى كه خداوند ترا منزلتى داده است كه هر پادشاهى در برابر
آن بحيرت مىافتد؟ علت اين است كه تو خورشيدى و شاهان ديگر ستارگانند. هر گاه
خورشيد طلوع كند، ستارهاى در آسمان ظاهر نميماند.
فرض: ايجاب فرق ميان فرض و وجوب اين است كه در وجوب، واجب كننده لازم
نيست. اما در فرض، واجب كننده لازم است.
جلد: زدن تازيانه.
رأفه: مهربانى و دلسوزى.
مقصود:
(سُورَةٌ أَنْزَلْناها): اين سوره بخشى از قرآن
كريم است كه جبرئيل به امر ما نازل كرده است.
(وَ فَرَضْناها): و واجب كرديم كه شما و
آيندگان تا روز قيامت به مضمون آن عمل كنيد. مجاهد گويد: يعنى مباح شدن حلال و منع
از حرام را در اين سوره معين كردهايم. بازگشت اين معنى به اين است كه اباحه حلال
و خوددارى از حرام را
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 17 صفحه : 94