جميع ميشود. مقصود از سلاله، نطفه انسان است كه از خاك آدم توليد شده است. زيرا اين نطفه از خاكى توليد شده كه آدم از آن آفريده شده است.

برخى گفته‌اند: منظور از انسان حضرت آدم است كه سلاله‌اى است از قشر رويين زمين.

(ثُمَّ جَعَلْناهُ نُطْفَةً فِي قَرارٍ مَكِينٍ‌): آن گاه انسان را بصورت نطفه در رحم قرار داديم. چه رحم جايگاهى است كه نطفه در آن قرار ميگيرد تا براى مدتى كه مقرر شده است در آنجا به سير تكاملى خود ادامه دهد.

(ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً): آن گاه نطفه را بصورت خون بسته و خون بسته را بصورت گوشت جويده در آورديم. (تفسير اين قسمت در سوره حج گذشت).

(فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظاماً): در مرحله بعد آن گوشت جويده را بصورت قطعات استخوان در آورديم.

(فَكَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً): آن گاه بر آن استخوانها پوششى از گوشت قرار داديم.

مقصود از بيان مراحل خلق و تكامل انسان در رحم اين است كه انسان را متوجه حكمت بديع و صنعت عجيب و نعمت كامل خود گرداند.

(ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ): آن گاه كه از نظر استخوان بندى و پوشش گوشت بمرحله كمال رسيد، در آن نفخ روح كرديم. اين معنى از گروهى از مفسرين است.

برخى گويند: منظور روئيدن موى و بر آمدن دندانها و دار شدن قوه درك است.

حسن گويد: منظور اين است كه در اين مرحله، نرى و مادگى او را مشخص ميكنيم.

(فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِينَ‌): خداوند بزرگ و خير او هميشگى و ثابت است.

برخى گويند: يعنى سزاوار تعظيم است. زيرا ذاتى است قديم و زوال ناپذير و كلمه «مبارك» از بروك بمعنى ثبوت گرفته شده است.

اينكه‌(أَحْسَنُ الْخالِقِينَ) مى‌گويد، بخاطر اين است كه تفاوتى در آفرينش او نيست. خلق هم در اصل بمعنى تقدير و اندازه گيرى است. «خلق اديم» يعنى اندازه گيرى‌