66) برخى گويند: يعنى بر خانواده و عيال سلام كنيد. برخى گويند: يعنى وقتى وارد مسجد مى‌شويد بر آنها كه در مسجدند سلام كنيد. بهتر است آيه را بر همه اين معانى حمل كنيم. ابراهيم گويد: وقتى داخل خانه‌اى شدى كه كسى در آن نيست، بگو:

«السلام علينا و على عباد اللَّه الصالحين» امام صادق (ع) فرمود: «مقصود سلام كردن شخص وارد است بر اهل خانه و جواب آنهاست. بنا بر اين بر خودتان سلام كرده‌ايد».

(تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُبارَكَةً طَيِّبَةً): برنامه سلام، تحيت و احترامى است خدايى كه اگر رواج يابد، موجب خير و پاداش شما ميشود. برخى مى‌گويند: يعنى اين نوع تحيت را خدا به شما آموخته است. آنها قبلا مى‌گفتند: «عم صباحا» برخى گويند:

علت اينكه سلام را مبارك ناميده، اين است كه معنى سلام كردن دعا كردن در حق طرف است كه از آفات محفوظ بماند و علت اينكه سلام را طيب و پاك ناميده، اين است كه بخاطر آن زندگى خوش و شيرين ميشود.

(كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ‌): همانطورى كه خداوند اين آداب را براى شما بيان كرد، دليلهايى براى شما بيان ميكند كه راه خدا پرستى و ديندارى را بياموزيد. باشد كه در باره دينتان تعقل كنيد[1].

[1]- صرف نظر از اختلافاتى كه ميان مفسرين در باره تفسير آيه شريفه ذكر شد، مى‌توان از ظاهر آيه استنباط كرد كه: اولا: آيه ميخواهد بگويد: كسانى كه بواسطه كورى و لنگى و عوارض ديگر از تحصيل روزى عاجزند، حق استفاده از خانه اقارب خود كه در آيه ذكر شده دارند تا در مضيقه نباشند. ثانياً انسان مى‌تواند از خانه خود و همسر و فرزند و خويشاوندان و دوستان و ... غذا بخورد و هدف از اين ترخيص اين است كه همبستگى و صميميت در ميان خويشاوندان و دوستان بمرحله‌اى برسد كه گويى همه در مال يكديگر شريكند و هيچگونه اختلافى و دوئيتى از اين لحاظ ميان آنها وجود ندارد. ثالثاً غذا خوردن اين افراد از خانه‌هاى يكديگر مشروط به اينكه با هم بخورند يا تنها نيست. بلكه بواسطه كمال صميميت و همبستگى هم تنها مى‌توانند بخورند و هم دسته جمعى رابعاً يك شرط لازم است رعايت شود و آن اينكه از حدود متعارف خارج نشوند و در خوردن غذاى يكديگر اسراف نكنند.

با توجه به ذيل آيه كه برنامه اسلام را با اهميت بيان ميدارد، اين آيه از آيات بسيار پر مغز اخلاقى است.