نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 17 صفحه : 152
معنى اول بهتر است. زيرا موجودات بر دلالت
خود بوحدانيت حق آگاه نيستند ولى خداوند بر دلالت آنها آگاه است.
(وَ اللَّهُ عَلِيمٌ بِما يَفْعَلُونَ):
خداوند به كردار آنها آگاه است و جزاى آنها را ميدهد.
(وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ):
سياست و تدبير كامل آسمانها و زمين، مخصوص خداوند يكتاست كه قادر بر خلق اجسام است
و جز او قادر نيست.
(وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ):
روز قيامت همه بسوى خدا بازگشت مىكنند.
(أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ
بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكاماً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ): آيا نميدانى كه خداوند ابرى را بسوى منطقهاى سوق ميدهد و قطعات آن
را بيكديگر وصل كرده، بصورت قطعه واحدى در مىآورد، آن گاه آنها را متراكم مىسازد
و بدنبال اين مراحل، قطرات باران از خلال ابر خارج مىشود و بر زمين مىبارد؟
(وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِنْ جِبالٍ فِيها مِنْ بَرَدٍ): و از كوههاى تگرگى كه در ابر است تگرگ مىفرستد. منظور از سماء
ابر است. زيرا بهر چه بالاى سر باشد و سطح بالا را بپوشاند، سماء گفته مىشود.
ممكن است تگرگها در ابر جمع شوند و به شكل كوه در آيند، سپس نازل گردند.
برخى گويند: مقصود اين است كه خداوند به اندازه كوهى تگرگ از آسمان
نازل مىكند. زيرا وقتى كه مىگوييم- مثلا- دو خانه از كاه، يعنى مقدار دو خانه از
كاه. برخى گفتهاند: مقصود اين است كه در همين آسمان- نه ابر- كوههايى از تگرگ
آفريده شده است[1].
[1]- اينكه گفته شود در آسمان كوههايى از تگرگ آفريده شده است،
قابل قبول نيست.
همچنين اينكه گفته شود به اندازه كوهى، تگرگ از آسمان بر زمين
نازل مىشود چندان جالب بنظر نميرسد. آنچه كه ظاهر و صريح آيه است، اين است كه از
كوههاى يخ يا تگرگى كه در آسمان است خداوند تگرگ نازل مىكند. بديهى است كه تگرگ
از ابر نازل مىشود و( مقتضاى اين بيان است كه خود ابر كوه تگرگ يا يخ است.
خوشبختانه پس از اختراع هواپيما و امكان پروازهاى بلند اين حقيقت به ثبوت رسيد و
خلبانان در ارتفاعات بيش از ده كيلومتر متوجه شدند كه در سطح بالاى ابرها پردههاى
بافته شده از يخ وجود دارد. گويى ابر كوهى عظيم بوده كه قسمت بالاى آن از سوزنهاى
يخ و برگههاى برف مستور و گاهى از تگرگ پوشيده شده بود. دانشمند شوروى كولوبكف
چندين بار كوههاى ابر و كوههاى برف استعمال مىكند( ر ك: باد و باران در قرآن
1344 قم ص 65 و 141)
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 17 صفحه : 152