پنهان نيست.

برخى گويند: يعنى از آنچه پيش روى ايشان است در آخرت و از آنچه پشت سر ايشان است در دنيا، آگاهى دارد.

(وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْماً): اما آنها بمقدورات و معلومات خداوند آگاه نيستند. يا اينكه بكنه عظمت او آگاه نيستند.

برخى گويند: يعنى هيچكس بكردار گذشته و آينده ايشان آگاه نيست، مگر آنكه خدا آگاهش كرده است.

برخى گويند: يعنى خدا را به حواس درك نميكنند تا به او احاطه علمى پيدا كنند.

(وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ‌): صورتها در برابر خداوند كه زنده و پايدار است، همچون صورت اسيران بحال خضوع و خوارى درمى‌آيند و در برابر فرمان او تسليم هستند. بديهى است كه اثر خوارى بر پيشانيها ظاهر مى‌شود.

برخى گويند: منظور از «وجوه» سران و زمامداران هستند كه خوار و خفيف مى‌شوند و از اريكه قدرت سقوط مى‌كنند.

(وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً): آنهايى كه گرفتار شرك شده‌اند، زيانكارند. يا اينكه آنهايى كه ستمكار و كافر وارد محشر مى‌شوند، ثوابى نمى‌برند.

(وَ مَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلا يَخافُ ظُلْماً وَ لا هَضْماً): كسانى كه خدا را اطاعت كنند و خدا را بشناسند و دين و محتويات آن را تصديق كنند، بيمى ندارند كه به آنها ظلم شود و بر گناهان ايشان افزوده شود يا از حسنات ايشان كاسته گردد.

بنا بقرائت نهى، يعنى بايد از ظلم و نقصان نترسد. بديهى است كه نهى از ترس، امر به ايمنى است.

اين آيه، دلالت بر بطلان تحابط دارد.[1]

[1]- مرحوم طبرسى در اينجا مطلب را بطور سربسته گفته و گذشته است. با مراجعه به آيات قرآنى معلوم ميشود كه حبط عبارت است از باطل شدن عمل خوب، بواسطه كفر و شرك و ...( چنان كه مى‌فرمايد:« وَ مَنْ يَكْفُرْ بِالْإِيمانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ»( مائده 5) كسى كه به ايمان كفر بورزد، عملش باطل مى‌شود. اما در مورد افراد مؤمن- كه در آيه بالا به آن اشاره شده است وَ مَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ ...- حبط يعنى باطل شدن عمل وجود ندارد. زيرا چنان كه گفتيم، كفر و ... موجب حبط عمل است و افراد مؤمن از كفر و شرك و تكذيب و ... منزه هستند.

اما كلمه تحابط در متن به اين معنى است كه عمل نيك و بد هيچكدام ديگرى را باطل نميكند. زيرا از جمله‌(فَلا يَخافُ ...) همين مطلب برمى‌آيد و اين مطلب منافات با اين ندارد كه قرآن مى‌فرمايد:(إِلَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ)( فرقان 70) يعنى كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و كار شايسته كنند، خداوند بديهايشان را تبديل به- نيكى مى‌كند.