نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 48
مىگويند: خداى هارون و موسى، اين است كه
آنها فرستادگانش هستند و به بركت دعاى آنها سحر ايشان باطل شده است.
(قالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ): فرعون گفت: شما پيش از آنكه از من اجازه بگيريد، بموسى ايمان
آورديد. اين سخن فرعون حاكى از جهل اوست. زيرا فكر ميكرد كه كسى مىتواند ايمان
بياورد كه وى اذنش بدهد. فرق اذن و امر اين است كه در امر اراده آمر نيز هست ولى
در اذن اراده آمر نيست. مثلا(وَ إِذا حَلَلْتُمْ
فَاصْطادُوا) (مائده 2) هر وقت از احرام خارج شديد، صيد كنيد، اذن است. اما
«اقيموا الصلاة» (مجادله 13) نماز را بپاى داريد، امر است.
(إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ): موسى استاد شماست. او سحر را به شما آموخته است. بديهى است كه
شاگرد در برابر استاد مغلوب مىشود. برخى گويند:
يعنى او رئيس و راهبر و پيشوا و شما پيروان او هستيد. شما ضعيفتر از
او نيستيد ولى بپاس احترام و احتشام او از معارضه و مبارزه خوددارى كرديد.
(فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلافٍ): بايد دست راست و پاى چپ شما را قطع كنم.
(وَ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ فِي جُذُوعِ النَّخْلِ): و شما را بر شاخههاى نخل بياويزم.
(وَ لَتَعْلَمُنَّ أَيُّنا أَشَدُّ عَذاباً وَ أَبْقى): و خواهيد دانست كه آيا من بر ايمان شما سخت گيرتر و پايدارترم يا
خداى موسى بر بىايمانى شما سخت گيرتر و پايدارتر است؟
(قالُوا لَنْ نُؤْثِرَكَ عَلى ما جاءَنا مِنَ الْبَيِّناتِ): ساحران بفرعون گفتند: ترا بر اين ادلهاى كه بر صدق موسى دلالت
دارند، ترجيح نميدهيم. موسى معجزاتى دارد كه انجام آنها از دسترس قواى بشرى خارج
است.
(وَ الَّذِي فَطَرَنا): و ترا بر خداوندى كه
آفريدگار ماست ترجيح نميدهيم.
ممكن است اين قسمت سوگند باشد. يعنى بر خدايى كه آفريدگار ماست سوگند
ترا بر معجزات موسى ترجيح نميدهيم.
(فَاقْضِ ما أَنْتَ قاضٍ): هر كارى كه از دستت
برمىآيد بكن يا هر حكمى كه
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 48