نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 36
ابن عباس و سدى گويند: يعنى خداوند بهر
موجودى زوجش را عطا كرده و نكاح و آميزش با او را به وى ياد داده است. جبائى گويد:
يعنى به مردم نعمتهاى دنيا را عطا كرده و راه استفاده از آنها را به ايشان نشان
داده و دستورات دين را در اختيار ايشان گذاشته تا از راه اجراى آن به نعمتهاى آخرت
نائل گردند.
(قالَ فَما بالُ الْقُرُونِ الْأُولى):
فرعون گفت: در اين صورت تكليف امتهاى گذشته كه بخداوند اقرار نداشتند و بتها را
مىپرستيدند چيست؟ مقصود از امتهاى گذشته، قوم نوح و عاد و ثمود بود.
(قالَ عِلْمُها عِنْدَ رَبِّي فِي كِتابٍ):
موسى در جواب گفت: اعمال آنها پيش خداوند محفوظ است و خدا به اعمال ايشان علم دارد
و آنها را كيفر مىدهد. اين علم در لوح محفوظ است.
برخى گفتهاند: منظور از كتاب، همان چيزى است كه فرشتگان مىنويسند.
برخى گفتهاند: منظور فرعون اين بود كه چرا امم پيش، پس از مرگ
برانگيخته نشدند؟
(لا يَضِلُّ رَبِّي وَ لا يَنْسى):
هيچ چيزى از دست او نمىرود يا اينكه خطا نمىكند و فراموشى ندارد.
(الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْداً وَ سَلَكَ لَكُمْ فِيها
سُبُلًا): خدايى كه زمين را گهواره و بستر شما كرد و در زمين راههايى براى
شما بوجود آورد كه به آسانى عبور كنيد.
(وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً):
خدايى كه از آسمان جهت شما باران نازل كرد.
در اينجا نقل مطالب موسى تمام مىشود و خداوند دنباله مطلب را در
باره باران براى مردم بيان داشته مىفرمايد:
(فَأَخْرَجْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْ نَباتٍ شَتَّى): ما با آب باران اصناف مختلف گياهان را با گلهايى برنگ سرخ و سفيد و
سبز و زرد با طعمها و منافع مختلف از زمين خارج كرديم.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 36