اگر در باره معاد شك داريد، شما را از خاك آفريدهايم. يعنى دليل
معاد اين است كه اصل شما آدم از خاك است. كسى كه بتواند خاك را بصورت انسانى زنده
درآورد، مىتواند استخوانهاى پوسيده را زنده كند و اموات را برگرداند.
(ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ): سپس اولاد آدم را از نطفه
كه در رحم مادران قرار ميگيرد و قسمتى از آن از پدر و قسمتى از مادر است، آفريديم.
(ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ): سپس نطفه را علقه- كه خون
بسته است- كرديم.
(مُخَلَّقَةٍ وَ غَيْرِ مُخَلَّقَةٍ):
گوشت جويدهاى كه خلقت آن تمام و ناتمام است.
برخى گويند: يعنى صورت يافته و صورت نيافته. چنين پاره گوشتى هنوز
داراى خطوط و نقشها و صورت نيست.
(لِنُبَيِّنَ لَكُمْ): براى اينكه قدرت خود را
براى شما بنمايانيم كه شما را باين صورتها درآوردهايم. يا اينكه براى شما بيان
كنيم كه هر كه قادر بر ابتداست، قادر بر بازگرداندن و اعاده نيز هست. يا اينكه
براى شما چيزى بيان كنيم كه شك و ترديد شما را از بين ببرد.
(وَ نُقِرُّ فِي الْأَرْحامِ ما نَشاءُ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى): و در رحم مادران هر چه بخواهيم تا مدتى معين كه وقت وضع حمل است،
نگاه ميداريم.
(ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا): آن گاه شما را كه
طفلى شدهايد از رحم مادر بيرون مى- آوريم. طفل مصدر است و در اينجا بمعناى جمع
است.
(ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ):
تا بمرحلهاى برسيد كه عقل و نيرو بكمال برسد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 182