نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 179
ذهول: غفلت.
حمل: باردارى.
مريد: آماده فساد.
مضغه: مقدارى از گوشت كه جويده شده.
همود: خشكيدن و كهنه شدن.
بهيج: نيكى صورت.
اعراب:
(يَوْمَ تَرَوْنَها): متعلق به «تذهل».
ارضعت: مفعول اين فعل محذوف است.
سكارى: حال و اگر «ترى» بمعنى ظن باشد مفعول ثانى.
نقر: مرفوع و عطف بر «خلقناكم» يا بنا بر استيناف و خبر مبتداى محذوف
و مفعول آن «ما نشاء» يا محذوف و «ما نشاء» ظرف.
لتبلغوا: جار و مجرور و متعلق بمحذوف.
(لِكَيْلا يَعْلَمَ): متعلق به «يرد» و «كى» بمعنى
«ان».
شأن نزول:
عمران بن حصين و ابو سعيدى خدرى گويند: دو آيه اول سوره بهنگام شب در
باره جنگجويان بنى المصطلق كه از طايفه خزاعه بودند نازل شده است.
هنگامى كه مردم حركت ميكردند، پيامبر ندا كرد و همه آمدند، اطراف
پيامبر جمع شدند و آيه را بر آنها خواند. آن قدر گريستند كه سابقه نداشت به اندازه
آن شب گريه كرده باشند. فرداى آن شب كسى زين از روى اسبها برنداشت و خيمه بر
نيفراشت و هم چنان مىگريستند و اندوه ميخوردند.
پيامبر فرمود: ميدانيد آن روز چه روزى است؟ گفتند: خدا و رسولش
داناترند.
فرمود: همان روزى است كه خداوند به آدم ميفرمايد: فرزندانت را به آتش
مىسوزانم. آدم مىگويد: چقدر؟ ميفرمايد: از هر هزار نفر 999 نفر به آتش دوزخ
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 179