نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 113
جبائى ميگويد: يعنى در قرآن ذكر كسانى است
كه در اخلاص و توحيد با منند و بنا بر اين ذكر امتهاى پيشين در تورات و انجيل است.
امام صادق (ع) ميفرمايد: مقصود از(ذِكْرُ مَنْ مَعِيَ) كسانى است كه با پيامبر خدا بودهاند و
كسانى كه بعداً خواهند آمد و مقصود از(ذِكْرُ مَنْ قَبْلِي) گذشتههاست.
برخى گويند: يعنى در قرآن، خبر آنهايى كه تا روز قيامت بر دين منند و
بر- طاعت خود ثواب و بر عصيان خود كيفر مىبينند و خبر كتابهايى كه قبلا نازل شده،
آمده است. ببينيد آيا در كدام كتاب خداوند امر كرده است كه مردم خداى ديگرى را پرستش
كنند؟ پس پرستش خدايان ديگر باطل است و خداوند به آن امر نكرده است. زجاج گويد:
بگو برهانتان را بياوريد كه پيامبرى به امت خود گفته باشد كه خداى ديگرى را پرستش
كنند آيا در اين كتاب و كتابهاى پيشين چيزى جز توحيد وجود دارد؟ شاهد آن اين است
كه بعداً مىفرمايد:(وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ
رَسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ.) چون دليلى ندارند، خداوند آنها را بر جهلشان مذمت كرده، مىفرمايد:
(بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُونَ): بيشترشان حق را نميدانند و از تأمل و تفكر اعتراض دارند. اينكه
نادانى را به بيشترشان نسبت ميدهد، بخاطر اين است كه بعضى از آنها بعداً ايمان
آوردند.
(وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا نُوحِي
إِلَيْهِ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ):
اى پيامبر، پيش از تو پيامبرى نفرستاديم مگر اينكه به او وحى كرديم
كه معبودى كه حقيقت داشته باشد، وجود ندارد جز من. پس مرا بپرستيد نه غير مرا.
(وَ قالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمنُ وَلَداً سُبْحانَهُ): گفتند: خدا فرشتگان را بفرزندى گرفته است. اما خدا منزه است. زيرا
داشتن فرزند يا از راه توليد است يا از راه بفرزند گرفتن و هيچگونه بر خداوند روا
نيست. زيرا اولى مستلزم اين است كه خدا جسم باشد و دومى مستلزم اين است كه خدا
عقيم باشد و فرزند ديگرى را فرزند خود
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 16 صفحه : 113