(وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ‌): اى محمد، بياد آور هنگامى را كه بفرشتگان گفتيم: آدم را سجده كنيد. آنها سجده كردند، اما شيطان سجده نكرد.

اين آيه را قبلا تفسير كرده‌ايم.

تكرار اين مطلب در قرآن مجيد، براى نتيجه‌هاى مختلفى است كه در هر مورد، از آن گرفته شده است.

(كانَ مِنَ الْجِنِ‌): ابليس از جن بود. برخى معتقد بودند كه وى از جن نيست. از اين جمله، استفاده ميشود كه وى از جن است. بنا بر اين، جن، غير از ملائكه و غير از انسان است.

كسانى كه ابليس را از ملائكه ميدانند مى‌گويند: منظور اين است كه ابليس از چشمها پنهان است.

برخى گفته‌اند: به گروهى از ملائكه كه خازن «جنان» (يعنى بهشتها) هستند، جن گفته ميشود بنا بر اين نام آنها را به «جنان» اضافه كرده‌اند، چنان كه مى‌گويند:

كوفى و بصرى و افرادى را كه در اين دو بلد زندگى ميكنند اضافه به آنها ميكنند.

كسانى كه ابليس را غير از فرشتگان ميدانند، اين استدلالها را نپذيرفته، گويند: هر گاه «جن» گفته شود، نوع ديگرى از مخلوقات، بذهن مى‌آيد، نه ملائكه.

(فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ‌): ابليس از فرمان خدايش خارج گرديد.

اكنون مشركين را مخاطب ساخته، مى‌فرمايد:

(أَ فَتَتَّخِذُونَهُ وَ ذُرِّيَّتَهُ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِي وَ هُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ): آيا از فرمان ابليس و فرزندان او پيروى كرده، آنها را رهبر خود قرار ميدهيد و با اطاعت آنها نسبت به- آنها اظهار دوستى مى‌كنيد و از اطاعت من خود دارى ميكنيد؟ مگر نميدانيد كه آنها دشمن شما هستند؟! آدم عاقل، از دشمن فرار مى‌كند.

اين جمله، بصورت استفهام است، اما منظور انكار و سرزنش است.

مجاهد گويد: شيطانها فرزندان ابليس هستند.