نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 212
(وَ كُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ
فَرْداً): همه آنان در روز قيامت به پيشگاه خداوند يكتا
بار مىيابند، در حالى كه تنها و بدون مال و اولاد هستند و هيچ فكرى جز فكر
گرفتارى خودشان آنها را مشغول نمىكند.
در اين باره اقوالى است: 1- ابن عباس گويد: اين آيه مخصوص على (ع)
است، زيرا هيچ مؤمنى نيست كه محبت على در دل نداشته باشد. در تفسير ابو حمزه ثمالى
آمده است كه پيامبر به على فرمود: بگو: خدايا براى من نزد خويش عهدى قرار ده و
محبت مرا در دل مؤمنين بينداز. على بدستور پيامبر دعا كرد و اين آيه نازل گرديد.
نظير همين روايت، از جابر بن عبد اللَّه انصارى نيز نقل شده است. 2- اين آيه شامل
تمام مؤمنين مىشود. خداوند محبت آنها را در دل مردم صالح قرار مىدهد. هرم بن
حبان گويد: هر كس دل خود را متوجه خدا كند، خداوند هم دلهاى مؤمنين را متوجه او
مىسازد و دوستى او را در دل ايشان قرار مىدهد. ربيع بن انس گويد: خدا هر گاه
بندهاى را دوست بدارد، بجبرئيل گويد: من فلان كس را دوست مىدارم. تو هم او را
دوست بدار. جبرئيل در آسمان ندا مىكند كه خداوند فلان كس را دوست مىدارد.
همه اهل آسمان نيز با او دوست مىشوند. آن گاه محبت او در ميان اهل
زمين نيز منتشر مىشود. پس معناى آيه اين است كه خداوند آنها را دوست مىدارد و
محبت آنها را در دل مردم مىاندازد. 3- يعنى خداوند، محبت آنها را در دل
مخالفانشان قرار مىدهد كه ايمان بياورند و قدرت آنها افزايش پيدا كند. 4- محبت
آنها را در دل يكديگر قرار مىدهد تا يكديگر را دوست بدارند و پشتيبان يكديگر
باشند و همچون دستى واحد، در مقابل دشمن، به نبرد خيزند. 5- جبائى گويد: در آخرت،
محبت آنها را در دل يكديگر قرار مىدهد تا همچون پدر و فرزند يكديگر را دوست
بدارند. اين خود بالاترين شادى و بزرگترين نعمت است.
مؤيد قول اول گفته على (ع) است كه: اگر با اين شمشيرم بر بينى مؤمن
فرود
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 212