نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 17
از اين آيه بر مىآيد كه آنها نمرده بودند،
بلكه در خوابى خوش، غنوده بودند.
يكى از تعبيرات فصيح و عالى قرآن، همين جمله است كه نمىتوان با هيچ
لفظى آن را ترجمه كرد.
(ثُمَّ بَعَثْناهُمْ): سپس آنها را از آن خواب
سنگين بيدار كرديم.
(لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصى لِما لَبِثُوا أَمَداً): تا آنچه در علم ما گذشته بود ظاهر شود و معلوم گردد كه كدام يك از
دو گروه، حساب مدت خواب آنها را بهتر حفظ كرده است. بديهى است كه علم خداوند، قبل
از هر چيزى است. اين قبيل تعبيرات در قرآن كريم، فراوان است و ما وجه آنها را
گفتهايم.
مقصود اين است كه: ميخواستيم ببينيم كه كداميك از آن دو گروه مؤمن و
كافر، از قوم اصحاب كهف، حساب مدت خواب آنها را بهتر نگه داشته است. گويا اختلاف
بود كه آنها چقدر در غار ماندهاند؟ خداوند آنها را بيدار ساخت تا اين مطلب روشن
شود.
برخى گويند: مقصود از دو حزب، خود اصحاب كهف هستند كه وقتى بيدار
شدند، در باره مدت خواب خود، اختلاف كردند. چنان كه مىفرمايد:(وَ كَذلِكَ بَعَثْناهُمْ لِيَتَساءَلُوا بَيْنَهُمْ) (19: آنها را بيدار كرديم كه از خود سؤال كنند).
1- سابقاً در باره زينت زمين و آزمايش مردم سخن گفت و بدنبال آن در
باره جوانانى كه از زينت دنيا چشمپوشى كردند و راه غار را پيش گرفتند، تا بتوانند
خدا را عبادت كنند. سزاوار است كه مردم از همت بلند آنها پيروى كنند.
2- متصل است به(فَلَعَلَّكَ باخِعٌ
نَفْسَكَ ...) يعنى بحال آنها تأسف مخور، زيرا كفر آنها بحال تو ضررى ندارد و
خداوند ترا از شر دشمنان حفظ مىكند، همانطورى كه اصحاب كهف را حفظ كرد.
3- متصل است به:(يُبَشِّرَ
الْمُؤْمِنِينَ) يعنى خداوند مؤمنين را يارى مىكند، چنان كه اصحاب كهف را يارى كرد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 17