نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 168
قرائت:
و ان اللَّه: كوفيان و ابن عامر و روح و زيد از يعقوب بكسر همزه و
ديگران بفتح خواندهاند. كسر آن بنا بر استيناف و فتح آن بنا بر اين است كه عطف بر
«اوصانى بالصلاة ...» باشد.
مقصود:
(وَ إِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ): بنا بر فتحه همزه چهار وجه دارد: 1- يعنى خداوند حكم كرده است كه
او خداى من و خداى شماست. اين وجه از ابو- عمرو بن علاست. 2- عطف بر كلام عيسى
است. يعنى: خداوند بمن سفارش كرده است كه او خداى من و شماست. 3- فراء گويد: يعنى
اين است عيسى بن مريم و اين است كه خدا پروردگار من و پروردگار شماست. 4- يعنى
بواسطه اينكه خداوند پروردگار شماست، او را بپرستيد. بنا بر كسره همزه، ممكن است
عطف بر( قالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ)
باشد. يعنى: عيسى گفت: خداوند پروردگار من و شماست، او را پرستش كنيد. ممكن است
كلام از خداوند باشد.
(هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ): اين است راه واضح و
روشن كه بايد همواره ملتزم آن باشيد. برخى گويند: يعنى آنچه به شما خبر دادم. كه
خداوند به من امر كرده است، همان دين مستقيمى است كه در آن اعوجاج و انحرافى نيست.
(فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ مِنْ بَيْنِهِمْ):
اختلاف مذهبى اين است كه هر دستهاى بر- خلاف دستههاى ديگر عقيده داشته باشد.
احزاب، جمع حزب است و حزب جمعيتى است كه داراى مرام و مسلك خاصى باشد. مقصود اين
است كه احزاب اهل كتاب در باره عيسى اختلاف كردند. برخى گفتند: او خداست. اينان
يعقوبيه هستند.
برخى گفتند: پسر خداست. اينان نسطوريه هستند. برخى گفتند: اقنوم سوم
است.
اينان اسرائيليه هستند. مسلمانان گفتند: بندهاى از بندگان خداست.
اين معنى از قتاده و مجاهد است. اينكه مىگويد: از ميان آنها احزاب اختلاف كردند،
بخاطر اين است كه دستهاى از آنها بر عقيده حق استوار ماندند. برخى گفتهاند: «من»
زائده
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 168