نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 161
خرما را بجنبان تا خرماى چيده شده، بر زمين
بيفتد و از آن بخورى. امام باقر 7 مىفرمايد: زنانى كه وضع حمل
كردهاند، رطب نمىخورند، ولى خداوند بمريم رطب عطا كرد. گويند: درخت خرما خشك و
بىبر بود، زيرا اگر سبز و بارور بود، خود مريم آن را مىجنبانيد و نيازى به اين
دستور نداشت. مخصوصاً كه آن موقع، فصل زمستان هم بود. اين يكى از معجزات است كه
خرماى بىموسم، از چوب خشك، ناگهان بوجود آيد. در روايت است كه اين تنه درخت، سر
نداشت، همين كه مريم پاى خود را به آن زد، سبز و بارور شد.
(فَكُلِي وَ اشْرَبِي وَ قَرِّي عَيْناً):
اى مريم، از اين رطب بخور و از اين آب بنوش و خوشدل باش. برخى گويند: يعنى به اين
طفل كه مىنگرى، ديدهات را خنك گردان، زيرا اشك شادى سرد و اشك غم گرم است. برخى
گويند: يعنى با ديدن اين طفل محبوب، چشمان تو آرامش پيدا مىكنند.
(فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَداً فَقُولِي إِنِّي
نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً): هر گاه بشرى ببينى كه از
تو در باره اين طفل سؤالى كند، بگو: من روزه صمت گرفتهام. يعنى: با خداى خود عهد
كردهام كه با كسى تكلم نكنم. قتاده گويد: يعنى روزه دارم و بايد از خوردن و
آشاميدن و سخن گفتن خوددارى كنم. مريم مأمور مىشود كه با كسى سخن نگويد، تا خود
طفل سخن بگويد و دامن مادر را از لكه تهمت پاك سازد. گويند: در ميان بنى اسرائيل،
كسانى بودند كه همانطورى كه روزه مىگرفتند و غذا نمىخوردند، روزه مىگرفتند و با
كسى سخن نمىگفتند، مدت روزه از صبح تا شام بود.
(فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنْسِيًّا):
من روزه دارم و با كسى سخن نمىگويم. البته، اين اندازه اجازه داشت كه سخن بگويد،
اما بيشتر از آن، اجازه نداشت. اين معنى از سدى است. ابو على جبائى گويد: خداوند
قبلا به او امر كرده بود كه نذر سكوت كند و هر گاه كسى از او سؤال كند، با اشاره به
او فهماند كه روزه سكوت گرفته است. زيرا صحيح نيست كه خداوند به او دستور دهد كه
بدروغ، بگويد: روزه سكوت گرفتهام.
(فَأَتَتْ بِهِ قَوْمَها تَحْمِلُهُ قالُوا يا مَرْيَمُ لَقَدْ
جِئْتِ شَيْئاً فَرِيًّا): مريم، عيسى را
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 161