عذرى ندارم.

جعل: احداث بناء، ايجاد ديگرگونى، حكم كردن و وادار كردن بكارى.

اعراب:

ذكر: خبر مبتداى محذوف. يعنى «هذا الذى يتلوه عليك ...» اين مصدر به مفعول اضافه شده است.

رحمة: مصدر مضاف بفاعل. مفعول آن «عبده»، «زكريا» بدل براى «عبده».

(رَبِّ إِنِّي وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّي‌): تفسير براى‌( نِداءً خَفِيًّا) شيبا: تميز نسبت.

دعائك: به تقدير «دعائى اياك» بنا بر اين مصدر اضافه به مفعول شده است.

مقصود:

(كهيعص‌): در اول سوره بقره در باره حروف معجم كه در اوائل سوره‌ها هستند، گفتگو كرده‌ايم. از ابن عباس نقل شده است كه: كاف از كريم و هاء از «هادى» و ياء از حكيم و عين از عليم و صاد از صادق است. عطا و كلبى از وى نقل كرده‌اند كه يعنى:

«كاف لخلقه هاد لعباده يده فوق ايديهم عالم ببريته صادق وعده» بنا بر اين هر كدام از اين حروف، بر يكى از صفات خداوند دلالت دارد. از امير المؤمنين (ع) نقل شده است كه در دعا گفت:

اسألك يا كهيعص‌

.( ذِكْرُ رَحْمَتِ رَبِّكَ عَبْدَهُ زَكَرِيَّا): اين است داستان اجابت خداوند از بنده خود زكريا. وى يكى از پيامبران بنى اسرائيل و از اولاد هارون بن عمران- برادر موسى- است كه از خداوند طلب فرزند كرد و دعايش مستجاب شد. برخى گويند:

يعنى اين است داستان يادى كه خداوند بوسيله رحمت از بنده خود زكريا كرد.

(إِذْ نادى‌ رَبَّهُ نِداءً خَفِيًّا): وى در نهان خداى خود را خواند و حاجت خود را از او خواست. از اينجا بر مى‌آيد كه مستحبّ است دعا مخفيانه بشود و چنين دعائى به اجابت نزديكتر است. در حديث است كه:

خير الدعاء الخفى و خير الرزق ما يكفى‌

يعنى بهترين دعاها دعاى مخفى و بهترين روزيها، روزى كافى است. برخى گويند: