نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 110
اولى يعنى: «رفيق من نباش» و دومى يعنى:
«اگر خواستم رفيق من باشى با من رفاقت نكن».
لدنى: اهل مدينه و ابو بكر- بنقل از عاصم- بدون تشديد و ديگران با
تشديد خواندهاند. لكن قرائت دوم بهتر است، زيرا براى حفظ سكون نون بهتر است پيش
از ياء يك نون اضافه شود.
لتخذت: ابن كثير و اهل بصره به كسر خاء و بدون تشديد و ديگران بفتح
خاء و تشديد خواندهاند. عاصم و ابن كثير ذال را ظاهر و ديگران ادغام كردهاند.
ابو زيد گويد: «اتخذ» و «تخذ» بيك معنى است.
يبدلهما: اهل مدينه و ابو عمرو به تشديد دال و ديگران به سكون
خواندهاند.
يكى از باب افعال و يكى از باب تفعيل و از لحاظ معنى بيكديگر
نزديكند.
رحم: ابو جعفر و ابن عامر و عاصم و عباس و يعقوب و سهل بضم حاء و
ديگران به سكون خواندهاند. هر دو بمعناى رحمت هستند، شاعر گويد:
يا منزل الرحم على ادريس
و منزل اللعن على ابليس
اى كسى كه بر ادريس رحمت و بر ابليس لعنت مىفرستى.
لغت:
انقضاض: فرود آمدن سريع.
وراء: پشت سر. گاهى هم بمعناى جلو استعمال مىشود. شاعر گويد:
أ ترجو بنو مروان سمعى و طاعتى
و قومى تميم و الفلاة ورائيا
يعنى: آيا بنى مروان از من انتظار شنيدن و فرمانبرى دارند، حال آنكه
قوم من تميم و بيابان در پيش روى من است؟
برخى گفتهاند: به اين معنى در زمان مىآيد نه مكان و برخى گفتهاند:
در مورد چيزهايى كه پشت و رو ندارد، بكار مىرود.
ارهاق: فرا گرفتن و پوشيدن چيزى.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 15 صفحه : 110