(غافر 40: عليهم اللعنة).

برخى گفته‌اند: معناى اين جمله، اين است: اگر بدى كنيد، جزا و كيفر براى شماست. هر گاه بتوان كلام را حمل بر معناى ظاهر كرد، بهتر آن است كه از آن عدول نشود.

در هر صورت، اين خطاب، متوجه بنى اسرائيل است، زيرا مقتضاى نظم كلام همين است. ممكن است خطاب بامت پيامبر ما باشد، بنا بر اين، جمله معترضه خواهد بود. چنان كه خطيب و واعظ در ضمن نقل داستان، مردم را موعظه مى‌كند، سپس بر سر نقل داستان مى‌رود. خداوند متعال، نخست داستان سركشى بنى اسرائيل را گفت، سپس اشاره كرد كه بر اثر سركشى آنها گرفتار حملات كوبنده دشمنان شدند، آن گاه بيان كرد كه آنها توبه كردند و توبه آنها را پذيرفت و آنها را بر دشمن مسلط گردانيد.

بدنبال اين مطالب، مسلمانان را مخاطب ساخته، فرمود: هر كه نيكى كند، فايده نيكى بخودش باز مى‌گردد و هر كه بدى كند، زيان آن دامنگير خودش مى‌شود، تا آنها را به نيكى تشويق و از بدى ترسانيده باشد.

(فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ): همين كه زمان دومين فساد و سركشى شما فرا رسيد، دشمنان شما به شما حمله‌ور شدند و بر شما غالب گشتند و ديار شما را بتصرف درآوردند.

(لِيَسُوؤُا وُجُوهَكُمْ‌): تا شما را بوسيله كشتار و اسيرى، دچار رنج و مشقت و حزن و اندوه گردانند.

برخى گويند: يعنى سران و بزرگان شما دچار حزن و اندوه گردند. بديهى است كه حزن و اندوه آنان موجب حزن و اندوه ديگران خواهد شد.

(وَ لِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَما دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ): و داخل بيت المقدس و نواحى آن گردند. در اينجا مقصود از «مسجد» مسجد اقصى و كنايه از سرزمين بنى اسرائيل است.

همانطورى كه «مسجد الحرام» را كنايه از «حرم» و سرزمين مكه بكار مى‌برند. مراد، اين است كه: دشمنان بر سرزمين بنى اسرائيل تسلط پيدا مى‌كنند، زيرا داخل شدن‌