نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 58
از اهل مكه نازل شده است. اينان در چنگ
مشركين گرفتار شدند و به ميل آنها سخن گفته، رهايى يافتند، سپس مهاجرت كردند.
مقصود:
(مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمانِهِ): درباره تقدير اين جمله اختلاف است. گويند:
خلاصه معناى آن اين است: هر كس بخدا كافر شود و از اسلام باز گردد و
سينه را براى كفر بگشايد، گرفتار خشم خدا مىشود و براى اوست عذابى بزرگ.
(إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمانِ): مگر اينكه كسى را اجبار كنند و بزبان اظهار كفر كند و دلش به
ايمان، اطمينان داشته باشد. در اين صورت، وى را گناهى نيست.
برخى گويند: اين آيه، متصل است به آيه پيش. يعنى: كسى نسبت دروغ
مىدهد كه پس از ايمان، بخدا كافر شده باشد. سپس كسى كه مجبورش كرده باشند و دلش
از نور ايمان روشن باشد، استثنا مىكند و مىفرمايد:
(وَ لكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ
مِنَ اللَّهِ): لكن كسانى كه قلبشان آمادگى پذيرش كفر دارد، بر آنهاست خشم خداوند
و در آخرت، گرفتار عذاب خواهند شد.
اكنون خداوند به عذابى بزرگ، براى آنها اشاره كرده، مىفرمايد:
(ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَياةَ الدُّنْيا عَلَى
الْآخِرَةِ): زيرا آنان زندگى زودگذر دنيا و لذائذ آن را بر زندگى جاودانى آخرت،
ترجيح دادند و هر چه كردند، براى دنيا كردند، نه براى آخرت.
(وَ أَنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ): و خداوند مردم كافر را هدايت نمىكند و براه بهشت راهنمايى
نمىكند.
(أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلى قُلُوبِهِمْ وَ
سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ): خداوند بر دلها و گوشها و
ديدههاى آنان مهر زده است. درباره معناى «مهر زدن بر دل و گوش و چشم» در سوره
بقره، سخن گفتهايم.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 58