نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 226
ترجمه:
و قرآن را جدا جدا ساختيم تا آن را بتدريج بر مردم بخوانى و آن را
بتدريج نازل كردهايم. بگو: به قرآن ايمان بياوريد يا ايمان نياوريد. كسانى كه پيش
از اين علم داشتهاند، وقتى كه قرآن بر آنها خوانده شود، به سجده افتاده،
مىگويند:
پروردگار ما منزه است كه وعده پروردگارمان شدنى است. گريهكنان به
سجده افتند و قرآن بر تواضع آنها مىافزايد. بگو: خدا را بخوانيد يا رحمان را. هر
كدام را بخوانيد، نامهاى پسنديده، از آن اوست. نمازت را بلند مكن و آهسته مخوان
بلكه ميان آن راهى بجوى. بگو: ستايش خدايراست كه فرزندى نگرفته، در پادشاهى شريكى
ندارد و او را دوستى براى رفع مذلت نيست و او را تعظيم كن، تعظيمى كامل.
قرائت:
فرقناه: مشهور به تخفيف قرائت كردهاند. از على (ع) و ابن مسعود و
ابى كعب و شعبى و حسن، بخلاف نقل شده است. قتاده و عمر بن فائد به تشديد
خواندهاند.
وجه تشديد، اين است كه قرآن بتدريج و آيه آيه، يا سوره سوره، نازل
شده است «على مكث» نيز مؤيد آنست. و مُكث مَكث، داراى يك معنى هستند.
اعراب:
قرآنا: منصوب است به فعل مقدر. يعنى «فرقنا قرآناً فرقناه» علت اينكه
جمله فعليه آورده، اين است كه: قبلا نيز جمله فعليه آورده، گفته بود:( وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ ...)
(عَلى مُكْثٍ): حال. يعنى متمهلا، متوقفاً
غير مستعجل.
(يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ): در محل رفع و خبر
«ان».
سجدا: حال.
(إِنْ كانَ وَعْدُ رَبِّنا): «ان» مخفف از «ان»
است. «ان» و لام براى تأكيدند.
(أَيًّا ما تَدْعُوا): اين فعل مجزوم است، زيرا
«اى» متضمن معناى شرط است.
«اياً» نيز منصوب و مفعول است براى «تدعوا» «ما» زايده و براى تأكيد
است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 226