نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 177
كورتر است و راههاى ثواب را نمىيابد. مؤيد
آن «اضل سبيلا» است. منظور اين است كه او در آخرت، گمراهتر است، زيرا گمراهى دنيا
قابل علاج بود ولى گمراهى آخرت، قابل علاج نيست.
ندعو: زيد- بنقل از يعقوب- به ياء و ديگران به نون خواندهاند.
مقصود:
در آيات پيش، بيان شد كه شيطان نسبت به برترى آدم اعتراض كرد و در
برابر او سجده نكرد، اكنون بيان مىكند كه اولاد آدم را گرامى داشته و انواع
نعمتها را در دسترس آنها قرار داده است. از اينرو مىفرمايد:
(وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَنِي آدَمَ):
ابن عباس مىگويد: يعنى بنى آدم را برترى بخشيدهايم.
بديهى است كه همه افراد بنى آدم از اين خلعت برترى بر اندامشان
پوشيده نشده است. اينكه همه را مىگويد، بخاطر آنهاست كه برترى يافته و در ميان
جمع هستند. مثل( كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ) (آل عمران 110: شما مسلمانان بهترين امتى هستيد كه براى مردم بيرون
آورده شدهايد.) برخى گويند: با اينكه در ميان اولاد آدم، افراد كافر و گمراه
بسيارند، مع- الوصف همه را به خلعت كرامت، مفتخر ساخته، زيرا منظور اين است كه:
آنها را به نعمتهاى دنيا و صورتهاى زيبا و تسخير موجودات و وجود پيامبران، گرامى
داشته شدهاند.
برخى گويند: يعنى رفتار ما با آنها احترام آميز است.
اين احترام و برترى، بگفته ابن عباس و ضحاك به قوت و عقل و نطق و
تميز است.
ميمون بن مهران از ابن عباس روايت كرده است كه: بخاطر اين است كه
انسان با دست غذا مىخورد و حيوانات با دهان. عطا گويد: بخاطر اندام معتدل و قامت
راست اوست.
از جابر بن عبد اللَّه روايت شده كه: بواسطه انگشتان است، زيرا اگر
انگشتها نبود بسيارى از كارها را نمىتوانستند انجام دهند. ابن جرير گويد: بواسطه
اين است كه حيوانات در تسخير و فرمان او هستند. محمد بن كعب گويد: بخاطر وجود
پيامبر
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 177