نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 137
خود را طورى بزمين بكوبند كه شكافته شود و
گردن خود را طورى راست بدارند كه به كوههاى بلند برسد. بدين ترتيب، خداوند به
بندگان خود درس تواضع، مروت و وقار مىدهد.
(كُلُّ ذلِكَ كانَ سَيِّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهاً): اشاره به همه مطالبى است كه گذشت و از آنها نهى شد. يعنى: همه
امورى كه از آنها نهى شد، گناهشان نزد خداوند متعال ناپسند است. او اينها را
نمىپسندد و نمىخواهد كه بندگان مرتكب شوند.
(بنا بر قرائت اول، «ذلك» اشاره بهمه مطالبى است كه به آنها امر يا
از آنها نهى شد و معناى آيه، اين است: همه اينها بدشان پيش خداوند ناپسند است و
بنا بر قرائت دوم اشاره به چيزهايى است كه از آنها نهى شده. يعنى: همه اينها بد و
پيش خدا ناپسند هستند).
از اين آيه، استفاده مىشود كه عقيده جبريان باطل است، زيرا طبق اين
آيه، خداوند كارهاى زشت را نمىپسندد و هر گاه نپسندد، چگونه ممكن است مردم را بر
آنها اجبار كند. بديهى است كه يك چيز نمىتواند هم پسنديده خداوند و هم ناپسند او
باشد.
(ذلِكَ): اشاره به امرها و نهىهايى است كه
گذشت.
(مِمَّا أَوْحى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ): اين حكمتها- كه انسان را با نيكىها و بديها و فرق ميان آنها آشنا
مىسازند- از چيزهايى هستند كه خداوند، بتو- اى محمد 6- وحى كرده است.
(وَ لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ):
اين خطاب، به پيامبر، اما مقصود ديگران است، براى اينكه بهتر در دلها اثر كند.
چنان كه فرمايد:( لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ)
(زمر 65: اگر شرك بياورى، عملت دچار آفت زندگى مىشود) يعنى: با خداوند يكتا،
خدايى ديگر قرار مده.
(فَتُلْقى فِي جَهَنَّمَ مَلُوماً مَدْحُوراً):
زيرا اگر اين كار را انجام دهى با سرزنش و دورى از رحمت حق، سرنگون جهنم مىشوى.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 14 صفحه : 137