شرط است كه بواسطه وجود قرينه حذف شده است.

زجاج گويد: آنچه من تصور مى‌كنم و برخى هم گفته‌اند، اين است كه: يعنى اگر چنين قرآنى با اين مشخصات، هم نازل شود، اينها ايمان نخواهند آورد. بدليل اين آيه:(وَ لَوْ أَنَّنا نَزَّلْنا إِلَيْهِمُ الْمَلائِكَةَ وَ كَلَّمَهُمُ الْمَوْتى‌ وَ حَشَرْنا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ قُبُلًا ما كانُوا لِيُؤْمِنُوا) (انعام 111: اگر فرشتگان را بسوى آنها بفرستيم و مردگان با آنها تكلم كنند و هر چيزى را گروه گروه، بسوى آنها گسيل داريم، ايمان نخواهند آورد).

حذف جواب لو، در زبان عرب فراوان است. امرءِ القيس گويد:

يعنى: اگر اين نفس به تنهايى مى‌مرد، خوب بود، لكن با او نفوس ديگرى هم مى‌ميرند. اين بيت در آخر قصيده است، بنا بر اين «لو» جوابى ندارد. و نيز گويد:

يعنى: سوگند ياد مى‌كنم، اگر غير از قاصد تو نزد ما آمده بود، او را دفع مى‌كرديم لكن براى تو راه دفاعى نداريم.

(بَلْ لِلَّهِ الْأَمْرُ جَمِيعاً): همه امورى كه گذشت، خواه بحركت در آوردن كوه و شكافتن زمين و خواه زنده كردن مردگان و ساير كارهاى مهم، به امر خداوند و در دست قدرت اوست، زيرا جز او كسى صاحب قدرت نيست. مع الوصف، او اين كارها را انجام نمى‌دهد، زيرا آياتى كه نازل كرده، براى اهل انصاف، قانع كننده و كافى است. مقصود از «امر» هر چيزى است كه بتوان به آن امر يا از آن نهى كرد. لكن اصل اين كلمه، همان امر مقابل نهى است.

(أَ فَلَمْ يَيْأَسِ الَّذِينَ آمَنُوا): آيا مردم مؤمن نمى‌دانند و تفحص نكرده‌اند؟

اين معنى از ابن عباس، حسن، مجاهد، قتاده، سعيد بن جبير و ابو مسلم است.

فرّاء گويد: يعنى آيا مردم مؤمن، آن چنان علمى بدست نياورده‌اند كه احتمال خلاف ندهند و از تغيير علم خود مأيوس باشند؟

زجاج گويد: يعنى آيا مردم مؤمن از ايمان آوردن كسانى كه خداوند آنها را