نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 62
آن درخت، سيبى بمن داد و خوردم. از اين سيب،
نطفهاى توليد شد كه پس از بازگشت بزمين با همسرم خديجه در آميختم و او را به
فاطمه باردار شد. اكنون هر گاه اشتياق بهشت پيدا مىكنم، دخترم را مىبوسم و چون
او را مىبوسم، بوى درخت طوبى را استشمام مىكنم، بنا بر اين فاطمه، انسانى است
حوروش! از ابن عباس روايت شده است كه: «طوبى» درختى است در خانه على و شاخههاى آن
در خانههاى مؤمنين است. همين مضمون را ابو بصير از امام صادق (ع) روايت كرده است.
از موسى بن جعفر (ع) نقل شده كه وى به نقل از پدرانش فرمود: از
پيامبر در باره «طوبى» سؤال شد، فرمود: درختى است كه اصل آن در خانه من و شاخههاى
آن در خانههاى اهل بهشت است. سپس بار ديگر از حضرتش سؤال كردند، فرمود: اصل آن در
خانه على است. علت را سؤال كردند. فرمود: خانه من و على در بهشت، در يك مكان است.
(وَ حُسْنُ مَآبٍ): و براى آنها محلى نيكوست
كه بسوى آن باز مىگردند.
نظم آيات:
ابو مسلم گويد: وجه اتصال(اللَّهُ يَبْسُطُ
الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ ...) به ما قبل اين است كه:
پيمان شكنى آنان براى حب رياست و رغبت نسبت بدنياست. به اين مطلب در
آيه پيش، اشاره شد. در اين آيه، براى فرو نشاندن شعله رغبت و هوس ايشان، مىگويد:
كليد روزى بدست خداست. به آنهايى كه مصلحت بداند روزى فراوان مىدهد و باز بر طبق
همين مصلحت، روزى مردمى را باندازه كفاف قرار مىدهد و نه بيشتر.
از آنجا كه به بدى فرجام كار مردم كافر اشاره شده بود، بدنبال آن در پيرامون
خواهشهاى ابلهانه آنها نسبت به نزول آيات و معجزات و نينديشيدن آنها در باره آيات
و معجزاتى كه بر پيامبر گرامى نازل شده، اشاره كرد و فرمود:(وَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا ...) و
بخاطر اينكه آنها درخواست مىكردند كه عذاب خداوند زودتر نازل گردد، فرمود:
(قُلْ إِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشاءُ ...) يعنى: هر كه را بخواهد بدون مهلت، هلاك مىسازد و
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 62