را به آن راه نيست.

سپس خداوند متعال بيان مى‌كند كه با آنان كسانى ديگر وارد بهشت ميشوند كه موجب شادى آنها خواهند شد.

(يَدْخُلُونَها وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ‌): پدران و همسران و فرزندان صالح ايشان نيز با آنها داخل بهشت مى‌شوند، نه آنهايى كه ناصالح و بى ايمان هستند. خداوند متعال قسمتى از پاداش بنده مؤمن را سرور او بديدن بستگان خود در بهشت قرار داده است و اين كرامتى است براى او. چنان كه مى‌فرمايد:(أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ) (طور 21: فرزندانشان را به ايشان ملحق مى‌سازيم). اين معنى از ابن عباس و مجاهد است.

(وَ الْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بابٍ‌): فرشتگان از درهاى هشتگانه بهشت بر آنها وارد ميشوند. برخى گويند: يعنى فرشتگان از درهاى مختلف نيكى بهشت بر آنها وارد ميشوند. برخى گويند: يعنى فرشتگان از درهاى مختلف نيكى مثل نماز، زكات، روزه و ... بر آنها وارد ميشوند. ابن عباس گويد: يعنى فرشتگان از درهاى مختلف قصرها و باغها بر آنها وارد ميشوند و تحيت خداوندى و تحفه‌ها و هدايا را به آنها تقديم مى‌كنند.

(سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ‌): و به آنها مى‌گويند: سلام بر شما كه صبر كرديد.

در اينجا جمله «يقولون» بخاطر دلالت كلام حذف شده است. سلام يعنى نويد سلامت و كرامت و نبودن هر چه كه ناراحتى آورد و زيان بخشد. در حقيقت، فرشتگان به آنها مى‌گويند: خداوند شما را از ترسها و ناراحتى‌ها سالم بدارد كه بر سختى‌ها و محنتهاى دنيا در راه طاعت خداوند، صبر كرديد.

(فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ): چه خوب است سر انجام خانه‌اى كه شما در آن هستيد و از لطف و كرامت الهى برخورداريد.