نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 55
چيزى را تعظيم كند، مىگويد وجه آن و نفس آن
و منظور از وجه خداوند، ذات با عظمت خداوند است. هيچ چيز بزرگتر از خداوند و همتاى
او نيست. برخى گويند: مقصود از وجه، در اينجا اخلاص و ترك ريا است.
(وَ أَقامُوا الصَّلاةَ): و نماز را با همه حدود آن
بجا مىآورند. و بقولى يعنى: همواره در انجام نماز ساعى هستند.
(وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِيَةً): و در آشكار و نهان از آنچه به آنها روزى دادهايم، انفاق مىكنند.
(وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ): و
بوسيله عمل طاعت، معصيت را دفع مىكنند.
ابن عباس گويد: يعنى بوسيله عمل شايسته، عمل ناپسند را دور مىسازند.
روايت شده كه پيامبر گرامى اسلام به معاذ بن جبل فرمود: «هر گاه كار زشتى كردى، در
كنار آن كار پسنديدهاى انجام ده، تا آن را محو گرداند» برخى گويند: يعنى بدى
كسانى كه با آنها بدرفتارى مىكنند، به نيكى پاسخ مىدهند و در صدد مكافات، بر-
نمىآيند، چنان كه مىفرمايد:(ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ
أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ) (مؤمنون 96: زشتى را به آنچه بهتر است،
دفع كن) اين قول از قتاده و ابن زيد و قتيبى است. حسن گويد:
مقصود اين است كه: هر گاه محروم شوند، عطا ميكنند و هر گاه ظلم شوند،
عفو مىكنند و هر گاه از آنها بگسلند، نزديك ميشوند. ابن كيسان گويد: يعنى كيفر گناه
را به- وسيله توبه بر طرف ميسازند.
(أُولئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ):
اينها كه صفاتشان را بر شمرديم بر ايشان پاداش بهشت است. در اينجا منظور از «دار»
بهشت و منظور از «عقبى» پاداش است كه عاقبت پسنديده است. چنان كه ابن عباس و حسن
گويند. سپس دار را وصف كرده، فرمود:
(جَنَّاتُ عَدْنٍ): بستانهايى كه محل اقامتند
و دائم و غير فانى هستند. ابن عباس گويد: منظور، آن درجه عالى بهشت است كه جايگاه
شهدا و صديقان است. ضحاك گويد: شهرى است در بهشت كه مسكن پيامبران و شهدا و ائمه
است. حسن و عبد اللَّه بن عمر گويند: قصرى است از طلا كه جز پيامبران و صديقان و
شهدا و حكام عدل، كسى
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 55