نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 53
كسب بصيرت كند، چرا از كسب آن سرباز زند و
با كورى و بى بصرى خود مبارزه نكند؟!( الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ
اللَّهِ وَ لا يَنْقُضُونَ الْمِيثاقَ): آنان كه به عهد خداوند
وفا و از پيمان شكنى خوددارى ميكنند. پيمان عقلى، عبارت از آن قدرتى است كه در
عقلها بوديعت گذارده شده، تا صحت و فساد امور را دريابند و پى برند كه هر فعلى را
فاعلى است و همه صنعتها به صانعى بازگشت مىكند كه خود مصنوع ديگرى نباشد و گرنه
رشته صانع و مصنوع، به جايى منتهى نخواهد شد و همچنين پىبرند كه عالم را مدبرى
است بى نظير و بى همتا.
پيمان شرعى، عبارت از عهدى است كه پيامبر از مردم مؤمن گرفته، تا او
را اطاعت كنند و از معصيت و زير پا گذاشتن اوامر و نواهى شريعت، خود دارى نمايند.
علت اينكه كلمه ميثاق را پس از عهد تكرار كرده، با اينكه همه اوامر و
نواهى در معناى «عهد» داخل است، اين است كه كسى گمان نكند كه تنها پيمان خداوند و
بندگان منظور است، از اينرو خبر داد كه عهد و پيمان پيامبر و مردم نيز به همان
استحكامى است كه عهد خدا و مردم.
برخى گفتهاند: منظور از تكرار فقط تأكيد است.
(وَ الَّذِينَ يَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ): و آنان كه وصل مىكنند آنچه را كه خداوند به وصل آن فرمان داده
است. برخى گويند: مراد، ايمان به پيامبران و كتب آسمانى است. چنان كه مىفرمايد:(لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ)
(بقره 285: ميان هيچيك از پيامبران خدا فرق نمىگذاريم). حسن گويد: منظور نزديك
شدن به پيامبر گرامى اسلام و همكارى و جهاد با اوست. ابن عباس گويد: منظور صله رحم
است.
در روايت است كه امام صادق در دم مرگ، وصيت كرد كه 70 دينار به حسن
بن حسين بن على بن حسين (ع) بدهند كه لقب وى افطس[1]
است. يكى از كنيزان- كه همسر حضرت بود- گفت: آيا بمردى مال مىدهى كه با كارد بتو
حمله كرد؟ فرمود: خاموش! مگر نخواندهاى(وَ الَّذِينَ
يَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ ...)؟!