و تمايلى پيدا كند. برخى گويند: يعنى به شهر نگاه نكنيد كه منظره جانسوز عذاب، شما را رنجور مى‌سازد و براى شما قبل تحمل نيست. اين معنى از حسن و ابو مسلم است.

(وَ امْضُوا حَيْثُ تُؤْمَرُونَ‌): و به جايى برويد كه خداوند شما را مأمور كرده است يعنى: شام. اين معنى از سدى است.

(وَ قَضَيْنا إِلَيْهِ ذلِكَ الْأَمْرَ أَنَّ دابِرَ هؤُلاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِينَ‌): اين خبر وحشتناك را به لوط اعلام كرديم كه آخرين افراد قوم، بامدادان، هلاك خواهندشد.

بطورى كه از آنها اثرى و نسلى بيادگار نماند.

(وَ جاءَ أَهْلُ الْمَدِينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ‌): قوم از همه جا بى خبر، با مشاهده ورود مهمانان زيبا روى، بيكديگر نويد مى‌دادند به انتظار اينكه از وجود آنها كامجويى كنند و كردار پست شيطانى خود را نسبت به آنها تجديد نمايند.

(قالَ إِنَّ هؤُلاءِ ضَيْفِي فَلا تَفْضَحُونِ‌): لوط به آنها گفت: اينان مهمانان منند كارى نكنيد كه من در برابر آنها شرمسار و رسوا گردم. دست از سر آنها برداريد.

(وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ لا تُخْزُونِ‌): از خداوند بترسيد و از معصيت خوددارى كنيد و مرا در برابر آنها خوار نگردانيد.

(قالُوا أَ وَ لَمْ نَنْهَكَ عَنِ الْعالَمِينَ‌): گفتند: آيا ما ترا نهى نكرديم كه كسى را پناه ندهى و به مهمانى نپذيرى؟

جبائى گويد: اين سخن را لوط به قوم خود گفت و اين پيش از آن بود كه بفهمد آنها فرشتگان هستند كه براى نازل كردن عذاب آمده‌اند. اين مطلب، اگر چه در آخر ذكر شده است، لكن در حقيقت، جاى آن در آغاز كلام است. چنان كه در غير از اين سوره نيز همين رويه، بكار رفته است.

(قالَ هؤُلاءِ بَناتِي إِنْ كُنْتُمْ فاعِلِينَ‌): لوط در حالى كه بدختران خود اشاره مى‌كرد، فرمود: اگر مايل بازدواج باشيد، اينك دختران من آماده ازدواج هستند.

با آنها ازدواج كنيد. اين معنى از ابن عباس و حسن و قتاده است.

بديهى است كه در آن عصر، ازدواج كافر با زن مسلمان جايز بوده است، چنان كه‌