نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 140
ترجمه:
و بياد آور هنگامى كه ابراهيم گفت: پروردگارا اين بلد را محيط امن
قرار ده و مرا و فرزندانم را از پرستش بتها دور گردان. پروردگارا، آنها بسيارى از
مردم را گمراه كردند، هر كه مرا پيروى كند، از من و هر كه مرا معصيت كند، تو
آمرزگار و رحيمى.
پروردگارا گروهى از ذريهام را در وادى بىكشت و زرعى نزد خانه صاحب
حرمت تو سكونت دادم، پروردگارا براى اينكه نماز بپاى دارند. بنا بر اين دلهاى
گروهى از مردم را متمايل به آنها گردان و از ثمرات روزى آنها كن تا ترا شكر كنند.
پروردگارا تو ميدانى آنچه پنهان و آنچه آشكار كنيم. هيچ چيز در زمين و آسمان بر
خدا پنهان نيست. ستايش خدا را كه به پيرانه سر، اسماعيل و اسحاق را بمن بخشيد.
پروردگارا من شنونده دعاست. پروردگارا مرا و ذريهام را بپاى دارنده نماز گردان.
پروردگارا دعاى مرا بپذير. پروردگارا مرا و پدر و مادرم و مؤمنين را در روز حساب،
بيامرز.
قرائت:
و اجبنى: در قرائت غير مشهور بهمزه قطع خوانده شده است. اين فعل از
ثلاثى مجرد به معناى دور ساختن است و برخى از عربها به باب افعال بردهاند.
تهوى: در قرائت على (ع) و امام باقر و امام صادق (ع) بفتح واو خوانده
شده است.
در اين صورت از «هوى يهوى» بمعناى دوست داشتن و متعدى است لكن متعدى
شدن به «الى» هم صحيح است، زيرا محبت، تمايلى است كه متوجه ديگرى خواهد بود. در
قرائت مشهور كه بكسر واو آمده نيز به معناى ميل كردن به آنهاست.
تقبل دعاء: ابن كثير و ابو عمرو و حمزه و هبيره- از حفص- «و تقبل
دعائى ربنا» خواندهاند. اين قرائت، طبق قياس است. لكن حذف ياء هم بلا مانع است،
زيرا كسره، بر آن دلالت دارد. لكن ابو على گويد: در موقع وقف، حذف ياء، بهتر است.
شاعر گويد:
فهل يمنعنى ارتيادى البلاد
من حذر الموت ان يأتين
يعنى: آيا گردش من در بلاد از ترس مرگ، از مرگ من مانع مىشود؟
و لوالدى: امام مجتبى (ع) و امام باقر (ع) و زهرى و ابراهيم نخعى «و
لولدى»
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 13 صفحه : 140