ترجمه:

كافران به پيامبران خويش گفتند: شما را از زمين خويش بيرون مى‌كنيم، جز اينكه بكيش ما باز گرديد. خداوند به ايشان وحى كرد كه ستمكاران را هلاك مى‌كنيم و شما را پس از ايشان در زمين سكونت مى‌دهيم. اين است پاداش كسى كه از مقام من و وعيد من بترسد و آنان از خداوند طلب فتح كردند و هر جبار معاندى، نوميد است.

از پس او جهنمى است كه از آب چركين به او مى‌دهند. كه مى‌نوشد ولى از شدت تنفر نزديك است كه ننوشد و مرگ، او را از هر جا، فرا مى‌رسد و نمى‌ميرد و از پس او عذابى سخت است. مثل آنان كه به پروردگارشان كافر شدند اعمالشان مثل خاكسترى است كه در روز تندباد، به اطراف پراكنده شود. آنها قادر نيستند كه از كردار خود، چيزى بكف آورند. اين است گمراهى دور از راه صواب.

قرائت:

و استفتحوا: در قرائت غير مشهور از ابن عباس و مجاهد و ابن محيصن، به كسر تاء آمده است. اگر بفتح تاء خوانده شود يعنى: طلب فتح كردند و اگر بكسر تاء خوانده شود، فعل امر و عطف بر «فاوحى» است به تقدير «و قال لهم استفتحوا» يعنى: از خدا براى پيروزى بر آنها يارى بخواهيد. چنان كه در حديث است‌

«كان 6 يستفتح بصعاليك المهاجرين»

يعنى: پيامبر بوسيله توده مهاجرين پيروزى بدست مى‌آورد.

برخى گويند: يعنى آنها را جلو مى‌انداخت و كار خود را با ايشان آغاز مى‌كرد.

علت اينكه قاضى را «فتاح» گفته‌اند، اين است كه در حق را مى‌گشايد.

فى يوم عاصف: در قرائت غير مشهور، ابن ابى اسحاق، به اضافه «يوم» به «عاصف» قرائت كرده است و معناى آن «فى يوم ريح عاصف» است كه موصوف حذف و صفت بجاى آن نشسته است. در قرائت مشهور نيز «عاصف» به معناى باد سخت است.

لغت:

استفتاح: طلب فتح و پيروزى.

خيبت: رستگار نشدن. ضد «نجاح» يعنى رستگار شدن.