بگو: شما بمقدار (قدرت و) توان خويش عمل كنيد ما هم عمل ميكنيم (121) و شما چشم براه (عذاب) باشيد كه ما نيز چشم براه (ثواب) هستيم (122) و غيب آسمانها و زمين مخصوص خدا است و همه كارها بدو باز گردد، او را پرستش كن و بر وى توكل كن كه پروردگار تو غافل از كارهاى شما نيست (123).

شرح لغات:

قصص: خبر از داستانهاى پى در پى.

نبأ: خبر بزرگ و عظيم الشأن.

فؤاد: قلب و دل.

مكانت: راهى است كه انسان قادر بر انجام عملى در آن راه باشد. و ميگويند فلانى مكانتى در پيش سلطان دارد، يعنى قدر و مقامى دارد.

تفسير:

(وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً) خداى سبحان با اين جمله خبر از كمال قدرت خويش داده و ميفرمايد: اگر خدا ميخواست همه را بر يك ملت و بر يك دين قرار ميداد كه همه مسلمان و صالح باشند، يعنى آنها را ناچار بپذيرش اسلام ميكرد، و علمى در دل آنها خلق ميفرمود كه اگر بدنبال غير دين اسلام بروند از آن جلوگيرى شوند ... اما اين كار مخالف با تكليف بود و هدف تكليف را از بين ميبرد، زيرا غرض از تكليف استحقاق ثواب و پاداش است، و پذيرفتن دين از روى اجبار و ناچارى از استحقاق ثواب جلوگيرى كند، و بهمين جهت خداوند چنين چيزى را نخواست و آنچه خواسته اين است كه مردم از روى اختيار ايمان آورده تا مستحق ثواب گردند و اين معنايى است كه قتاده گفته-.

و ابو مسلم گويد: معناى آيه اين است كه اگر خدا ميخواست همه را در بهشت از راه تفضل امت واحده قرار ميداد، و در آنجا جمع ميكرد ولى بهترين درجات را براى آنها خواست و از اينرو مكلفشان كرد تا از راه عمل مستحق ثواب گردند. و ديگرى گفته: يعنى اگر خدا ميخواست اختلاف را از ميانشان بر ميداشت.