نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 121
(لَمَّا جاءَ أَمْرُ رَبِّكَ)
هنگامى كه عذاب پروردگارت بيامد، يا وقتى كه امر پروردگارت بنابودى آنها آمد.
(وَ ما زادُوهُمْ غَيْرَ تَتْبِيبٍ)
مجاهد و قتاده گفتهاند: يعنى جز بر زيانكارى و نابودى آنها چيزى نيفزودند. و سبب
اينكه نابودى و زيان را به بتها نسبت داده بدان جهت است كه آن بتها سبب خسران و
زيانشان گشتند و اگر آنها را پرستش نمىكردند هلاك نمىشدند.
(وَ كَذلِكَ أَخْذُ رَبِّكَ إِذا أَخَذَ الْقُرى وَ هِيَ
ظالِمَةٌ) يعنى هم چنان كه در مورد هلاكت و دچار شدن بعذاب درباره ملتهاى
گذشته براى تو ذكر كرديم مؤاخذه و گرفتن پروردگارت درباره اهل شهرها وقتى كه ستمگر
شوند اينگونه است ... و در صحيح مسلم و بخارى از رسول خدا- 6-
روايت شده كه فرمود: خداى تعالى به شخص ستمگر مهلت ميدهد تا هنگامى كه او را گرفت
ديگر از تحت فرمان او بدر نرود، و سپس اين آيه را قرائت فرمود.
(إِنَّ أَخْذَهُ أَلِيمٌ شَدِيدٌ)
براستى كه بر گرفتن خداى سبحان در مورد شخص ستمگر سخت دردناك و الم انگيز است.
(إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِمَنْ خافَ عَذابَ الْآخِرَةِ) و در آنچه براى تو داستان كرديم عبرت و بينايى و نشانه بزرگى است
براى كسى كه از عقوبت خدا در روز قيامت بيم داشته باشد، و اينكه اين عبرت و بينايى
را مخصوص بكسى دانسته كه از عقوبت خدا بترسد (با اينكه براى همگان عبرت است)
بدانجهت بوده كه تنها اين دسته از مردم هستند كه با تدبر و تفكر در اين داستانها
پند گيرند و منتفع گردند.
(ذلِكَ يَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النَّاسُ) و
اين روزى است كه همه مردم از پيشينيان و پسينيان براى جزاء و حساب در آن روز جمع
شوند و مرجع ضمير در «له» همان روز قيامت است.
(وَ ذلِكَ يَوْمٌ مَشْهُودٌ) و
آن روزى است كه همه خلايق از جن و انس و اهل آسمان و زمين در آن روز حاضر گردند و
جز آن روز روز ديگرى كه داراى اين خصوصيت باشد وجود ندارد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 121