از مرگ زنده خواهيد شد همانا مردمانى كه كافر شده‌اند خواهند گفت: كه اين جز جادويى آشكار نيست (7) و اگر عذاب را از اينان تا مدت معينى بتأخير اندازيم (از روى مسخره) گويند: چه چيز سبب تأخير آن گشته؟ هان بدانيد آن روزى كه عذاب بر آنها فرا رسد از آنها بازگشتنى نيست، و آنچه را مسخره ميكردند دچارش خواهند گرديد (8).

تفسير:

(وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ) و هيچ جنبنده‌اى نيست كه در زمين جنبش كند، و اين جمله همه جنبندگان روى زمين از انسان و جن و پرنده و چرنده و حيوانات وحشى و ديگر جانوران را شامل ميشود.

(إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُها) جز آنكه خداى سبحان متكفل روزى آنها شده و روى اقتضاء مصلحت و حكمت روزيشان را ميرساند.

(وَ يَعْلَمُ مُسْتَقَرَّها وَ مُسْتَوْدَعَها) مجاهد گفته: يعنى و قرارگاه آنها و نيز جايى كه آنها را بوديعت گذارده يعنى صلب پدران و رحم مادرانشان را ميداند. و ابن عباس و ربيع گفته‌اند: «مستقرّ» جايى است كه در زمين بدان پناه برند، و «مستودع» قبر آنها است كه پس از مرگ در آن قرار گرفته و از آن بيرون آيند. و ديگرى گفته: «مستقر» جايى است كه عملشان بر آن استقرار گيرد، و «مستودع» جايى است كه بدان باز گردند.

(كُلٌّ فِي كِتابٍ مُبِينٍ) با اين جمله خداوند خبر ميدهد كه همه آنها در كتابى آشكار كه همان لوح محفوظ باشد ثبت و نوشته شده است.

(وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ) و با اين جمله نيز خبر ميدهد كه خداى سبحان آنها را در اين مدت از زمان آفريده و خلق فرمود، با اينكه قدرت داشت آنها را در فاصله چشم بر هم زدنى بيافريند، و اين جريان بدانجهت بود كه خداوند ميخواهد بيان فرمايد: مصلحت چنين اقتضا دارد كه كارها روى حكمت جريان يابد و از روى ترتيب انجام پذيرد. و منظور از شش روز آن مقدار زمانى است كه‌