نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 12
از مرگ زنده خواهيد شد همانا مردمانى كه
كافر شدهاند خواهند گفت: كه اين جز جادويى آشكار نيست (7) و اگر عذاب را از اينان
تا مدت معينى بتأخير اندازيم (از روى مسخره) گويند: چه چيز سبب تأخير آن گشته؟ هان
بدانيد آن روزى كه عذاب بر آنها فرا رسد از آنها بازگشتنى نيست، و آنچه را مسخره
ميكردند دچارش خواهند گرديد (8).
تفسير:
(وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ) و
هيچ جنبندهاى نيست كه در زمين جنبش كند، و اين جمله همه جنبندگان روى زمين از
انسان و جن و پرنده و چرنده و حيوانات وحشى و ديگر جانوران را شامل ميشود.
(إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُها) جز
آنكه خداى سبحان متكفل روزى آنها شده و روى اقتضاء مصلحت و حكمت روزيشان را
ميرساند.
(وَ يَعْلَمُ مُسْتَقَرَّها وَ مُسْتَوْدَعَها) مجاهد گفته: يعنى و قرارگاه آنها و نيز جايى كه آنها را بوديعت
گذارده يعنى صلب پدران و رحم مادرانشان را ميداند. و ابن عباس و ربيع گفتهاند:
«مستقرّ» جايى است كه در زمين بدان پناه برند، و «مستودع» قبر آنها است كه پس از
مرگ در آن قرار گرفته و از آن بيرون آيند. و ديگرى گفته: «مستقر» جايى است كه
عملشان بر آن استقرار گيرد، و «مستودع» جايى است كه بدان باز گردند.
(كُلٌّ فِي كِتابٍ مُبِينٍ) با اين جمله خداوند
خبر ميدهد كه همه آنها در كتابى آشكار كه همان لوح محفوظ باشد ثبت و نوشته شده
است.
(وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ
أَيَّامٍ) و با اين جمله نيز خبر ميدهد كه خداى سبحان آنها را در اين مدت از
زمان آفريده و خلق فرمود، با اينكه قدرت داشت آنها را در فاصله چشم بر هم زدنى
بيافريند، و اين جريان بدانجهت بود كه خداوند ميخواهد بيان فرمايد: مصلحت چنين
اقتضا دارد كه كارها روى حكمت جريان يابد و از روى ترتيب انجام پذيرد. و منظور از
شش روز آن مقدار زمانى است كه
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 12 صفحه : 12