نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 79
كه منظور خوردن پول آب است.
(يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ)
يعنى ديگران را از پيروى دين اسلام كه همان راه خدايى است كه آنها را بدان دعوت
كرده، و هم از پيروى كردن محمد- 6- باز دارند.
(وَ الَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا يُنْفِقُونَها
فِي سَبِيلِ اللَّهِ) يعنى اموال را انباشته ميكنند و زكاتش
را نمىپردازند، چون از رسول خدا- 6- روايت شده كه فرمود: هر
مالى را كه زكاتش نپردازى گنج است (و مشمول اين آيه است) اگر چه آشكار و در دسترس
باشد، و هر مالى كه زكاتش را بپردازى گنج نيست (و مشمول اين آيه نيست) اگر چه در
زمين مدفون باشد. و ابن عباس و حسن و شعبى و سدّى نيز همين قول را اختيار كرده (و
گفتهاند: منظور از گنج مالى است كه زكاتش پرداخته نشود). و جبائى گفته: اجماع
مسلمانان بر همين گفتار است.
و از على 7 روايت شده كه فرمود: آنچه بيش از چهار هزار
(درهم يا دينار)[1] باشد آن
گنج است (و مشمول اين آيه است) چه زكاتش پرداخت شده باشد و چه پرداخت نشده باشد، و
كمتر از آن مقدار نفقه است.
و بيشتر مفسران معتقدند كه اين آيه از آيات پيشين جدا است و ناظر
بمانعان زكات از اين امت (و مسلمانان) ميباشد، (و درباره آنان نازل شده) و برخى
گفتهاند:
عطف بما قبل است (و منظور همان علماء و رهبانان يهود و نصارى
ميباشند) و بهتر آن است كه بگوئيم: هر دو دسته را شامل ميشود.
(فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِيمٍ)
يعنى آنها را بعذابى دردناك آگاه كن. و سالم بن ابى الجعد روايت كرده كه چون اين
آيه نازل شد رسول خدا- 6- فرمود: نابود باد طلا، نابود باد
نقره، و سه بار اين جمله را تكرار فرمود، اين سخن بر اصحاب آن حضرت گران آمد، عمر
عرضكرد: اى رسول خدا پس چه مالى (خوب است كه) ما برگيريم؟
[1]- واحد پول در روايت ذكر نشده از اينرو ما بطور ترديد در ميان
پرانتز درهم يا دينار را ذكر كرديم.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 79