نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 347
اينكار موجب سختى بيشترى براى آنها ميگردد.
و برخى گفتهاند: يعنى پس از گرفتن اموال آنان را بميران و نابودشان گردان، و قول
سوم آن است كه منظور سخت دلى و مهر زدن بر دل آنان باشد[1].
(فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ) در اين آيه از نظر اعراب و معنى چند قول است:
1- جمله(فَلا يُؤْمِنُوا) از نظر اعراب منصوب و جواب صيغه أمر در(رَبَّنَا اطْمِسْ ...) باشد يعنى پروردگارا اموالشان را نابود
گردان ... كه ديگر ايمان نياورند تا وقتى كه عذاب دردناك تو را ببينند ...
2- و يا اينكه بنا بر همان نصب بگذاريم ولى آن را به جمله «ليضلوا»
عطف كنيم، يعنى تا گمراه شوند و در نتيجه ايمان نياورند ...
3- اينكه آن را مجزوم بدانيم و معناى آن همان نفرين باشد كه خدايا
اينان تا وقتى عذاب دردناك را مىبينند ايمان نياورند.
4- معناى ديگر آن است كه اينان از روى اجبار هم تا وقتى عذاب را
نبينند ايمان نخواهند آورد، و در همان حال هم از روى اختيار هرگز ايمان نميآورند.
خداى تعالى بدنبال اين آيه خبر ميدهد كه دعاى آن دو را مستجاب فرموده
كه گويد:
(قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما)
خداى تعالى بموسى فرمود: دعاى شما مستجاب شد و چنانچه عكرمة و ربيع و ابو العالية
و بيشتر مفسران گفتهاند: كسى كه دعا كرد موسى 7 بود، و هارون بدعاى
موسى آمين گفت، و خداى تعالى هر دو را دعا كننده ناميده است، و گذشته از اين معناى
آمين نيز دعا است يعنى «خدايا اين دعا را مستجاب فرما» (پس در حقيقت هارون نيز دعا
كرد).
(فَاسْتَقِيما) يعنى طبق مأموريتى كه داريد
در موعظه و بيم دادن مردم از عذاب خدا و دعوت آنان بسوى ايمان بخداى تعالى استقامت
ورزيد. ابن جريح گفته:
[1]- بمعنايى كه در آيه 87 سوره توبه ...« وَ طُبِعَ عَلى
قُلُوبِهِمْ» و امثال آن گذشت.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 347