نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 319
(وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَشْكُرُونَ)
ولى بيشترشان سپاس نعمتهاى خدا را نميدارند و راه كفران و انكار را مىپيمايند. و
معناى آيه- چنانچه بعضى گفتهاند- چنين است كه: آنچه را شما مدعى حرمت آنها هستيد
خداوند بر شما حرام نكرده و بدينوسيله زندگى را بر شما تنگ نساخته است. و يا معناى
آيه چنين است كه فضل خداوند چنان است كه از شتاب كردن در كيفر آنان كه بر خدا دروغ
مىبندند در دنيا صرفنظر فرموده و آنها را تا روز قيامت مهلت داده است، و بدنبال
آن اين نكته را بيان ميكند كه اين مهلتى كه خدا بدانها داده است نه بخاطر جهل و
بىاطلاعى از حال آنها است.
و لذا فرمود:
(وَ ما تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ
...) يعنى اى محمد تو در هيچ حالى از حالات و در هيچ كارى از كارها مانند
تبليغ رسالت و تعليم شريعت و غيره نيستى، و چيزى از قرآن را تلاوت نكنى، و تو و
امت تو هيچ كارى از كارها را انجام ندهيد جز آنكه ما بر اعمال شما آگاه و شاهد و
ناظر آنها هستيم.
(إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ) يعنى در كارى كه
داخل ميشويد و بدان سر گرم ميگرديد.
(وَ ما يَعْزُبُ عَنْ رَبِّكَ)
يعنى چيزى نيست كه از علم و ديدار و قدرت پروردگار تو دور و پنهان شود.
(مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي السَّماءِ) يعنى از وزن مورچه كوچك (چون ذره بمعناى مورچه كوچك است).
(وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْبَرَ إِلَّا فِي كِتابٍ
مُبِينٍ) و نه كوچكتر از وزن مورچه كوچك و نه بزرگتر از آن چيزى نيست جز آنكه
پيش از خلقت خداوند آن را در كتابى بيان داشته، و منظور از اين كتاب «لوح محفوظ»
يا نامهاى است كه فرشتگان مخصوص آن را يادداشت و ضبط كردهاند.
امام صادق 7 فرمود: هر گاه رسول خدا- 6- اين آيه را تلاوت ميكرد بسختى ميگريست.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 319