نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 292
موحد هستند و معتقدند كه صانع يكتا است و
چيزى شريك او نيست و دسته ديگر مشركند.
مشركان نيز دو دستهاند، دستهاى براى خداى يكتا در ملك او شريك
قائلند و معتقدند كه آن شريك در مقابل خدا قرار دارد و اينها «ثنويه» و «مجوس»
هستند اينها نيز بر دو دستهاند جمعى شريك قديم براى خدا قائلند مانند «مانويه» و
جمعى شريك جديد چون «مجوس».
و دسته ديگر مشركان كسانى هستند كه در ملك و فرمان خداوند براى او
شريكى قائل نيستند ولى در عبادت براى وى شريك قائلند، اينها نيز دو گروهاند،
گروهى اجسام علويه مانند ستارگان و خورشيد و ماه را وسائط و شريكان در عبادت قرار داده،
و گروهى اجسام زمينى مانند بتها را شريك حق پنداشتهاند.
(فَذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ)
يعنى اين خدايى كه توصيف شد كه رازق خلق و برون آرنده زنده از مرده و مرده از زنده
است پروردگار حقيقى شما است كه شما را آفريده، و معبودى است كه شايسته پرستش و
عبادت است، نه آن بتها ...
(فَما ذا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلالُ) خو
پس از رو گرداندن از حق جز سقوط در گمراهى راه ديگرى نيست، زيرا با اثبات اينكه
فقط عبادت و پرستش او حق است، عبادت چيز ديگرى جز او هر چه باشد باطل و گمراهى
است.
(فَأَنَّى تُصْرَفُونَ) يعنى پس چرا با اين
دلالت آشكارا از پرستش او روى ميگردانيد؟
(كَذلِكَ حَقَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ فَسَقُوا
أَنَّهُمْ لا يُؤْمِنُونَ) و اين چنين- يعنى همانطور
كه پس از حق گمراهى است، يا همانطور كه از ايمان بحق روى گرداندند- عقاب بر آنها
مسلم شد و اين كيفر رو گرداندن آنان از حق است. و البته اين آيه درباره كسانى است
كه در علم خدا گذشته كه ايمان نخواهند آورد. و برخى گفتهاند جمله(أَنَّهُمْ ...) جمله تعليلية است، يعنى اين
عقوبت بخاطر آن است كه ايمان نميآورند
.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 11 صفحه : 292