طبع: بمعنى مهر نهادن است.

خيرات: منافعى است كه نفس انسانى بدان آرامش گيرد و آسوده گردد مانند زنان نيك منظر و غير آن از نعمتهاى بهشتى. و زجاج گفته: خيرات كنيزكان نيكو هستند.

تفسير

در اين آيات خداى سبحان دنباله اخبار منافقان را بيان فرمايد:

(وَ إِذا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ) و چون سوره‌اى از قرآن بر محمد- 6- نازل گردد.

(أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ) كه بخدا ايمان آوريد، و اين خطاب چنانچه شامل منافقان گردد به اينكه ايمان خود را بطور حقيقت تجديد كنند و از نفاق دست بدارند شامل مؤمنان نيز گردد و بدانها دستور دهد كه بر ايمان خود ادامه دهند و در آينده نيز بدان تمسك جويند.

(وَ جاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ) يعنى براى جهاد در ركاب او بيرون شويد، و اين مانند آنست كه فرموده باشد: خودتان ايمان آوريد و ديگران را نيز به ايمان دعوت كنيد.

(اسْتَأْذَنَكَ أُولُوا الطَّوْلِ مِنْهُمْ) مالداران و توانگران و ثروتمندان از منافقان از تو رخصت تخلف و بازنشستن خواهند.

(وَ قالُوا ذَرْنا نَكُنْ مَعَ الْقاعِدِينَ) و گويند ما را واگذار با متخلفين از جهاد باشيم يعنى با زنان و كودكان، و اينكه اينان مورد مذمت قرار گرفته‌اند بدينجهت است كه نيروى بر جهاد دارند.

(رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوالِفِ) اينها درباره خودشان راضى شده (و بر جان خويش خريده‌اند) كه با زنان و كودكان و بيماران و زمين گيران در خانه بنشينند.

(وَ طُبِعَ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ) پيش از اين معناى مهر خوردن بر دلها را بيان داشته‌ايم.[1]

[1]- يعنى در تفسير آيه« خَتَمَ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ»- آيه 7 از سوره بقره.