بيان آيه 46 تا 48

شرح لغات:

عدة: بمعناى آلت و ابزار كار است.

انبعاث: بشتاب رفتن در كارى. و گويند: فلان «ينبعث فى الحاجة» يعنى نفوذى در كار ندارد.

تثبيط: باز داشتن و جلوگيرى از كار.

خبال: بمعناى فساد، و نيز بمعناى مرگ، و بمعناى آشفتگى در رأى نيز آمده.

و «خبل» بسكون باء و فتح آن بمعناى جنون و ديوانگى است و «خبل» بمعناى فساد اعضاء نيز آمده.

ايضاع (در أوضعوا): تند رفتن. امرؤ القيس گويد:

(يعنى ما بسرعت بسوى مرگى كه از ما پنهان است شتابانيم و از آن بخوراكى و آشاميدنى سرگرم گشته‌ايم).

«خلالكم» يعنى در ميان شما، از «تخلل» مشتق است. و در حديث است: «تراصوا بين الصفوف لا يتخللكم الشياطين كأنها بنات حذف» (يعنى صفوف خود را بهم بچسبانيد كه شياطين در ميان شما در نيايند كه آنها مانند بره‌هاى كوچك حجاز هستند).

تقليب (در «قلبوا») بمعناى زير و رو كردن و وارونه ساختن چيزى است، و گويند:

«رجل حوّل قلّب» يعنى مردى است كه آراء مردم را در كارها زير و رو كند.

تفسير:

خداى سبحان از حال اين منافقان چنين گزارش دهد كه فرمايد:

(وَ لَوْ أَرادُوا الْخُرُوجَ) يعنى خروج بهمراه پيغمبر- 6- براى يارى‌