اعراب:

آخرين: نصب آن به تقدير «ترهبون» است يا مجرور است به تقدير «اعدوا» و عطف «لهم».

مقصود:

قبلا ضمن وعده پيروزى دستور داد كه با كفار بجنگند. اكنون مى‌فرمايد:

(وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَبَقُوا): اى محمد، گمان نكن كه دشمنان كفر پيشه تو، بر فرمان خدا پيشى گرفته و آن را زير پا گذاشته و بر آن غالب گشته‌اند. آنها از دست تو نجات پيدا نمى‌كنند و خداوند، چنان كه وعده كرده است، ترا پيروزى مى‌بخشد و بر آنها غالب مى‌سازد.

زجاج گويد: يعنى گمان نكن كسانى كه از اين جنگ جان سالم بدر برده‌اند، خود را بزندگى رسانده‌اند.

برخى گويند: منظور اين است كه قلب پيامبر را همانطورى كه در مورد كشتگان شاد كرد، در باره فراريان نيز شاد گرداند.

(إِنَّهُمْ لا يُعْجِزُونَ‌): اينان بهر كجا بروند از قلمرو قدرت خداوند خارج نمى‌شوند و خداوند در قيامت، آنها را مبعوث خواهد كرد. جبائى گويد: يعنى ترا عاجز نمى‌كنند.

(وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ): در اينجا خداوند بزرگ فرمان مى‌دهد كه مسلمانان، بيش از آنكه با دشمن روبرو شوند، به تهيه سلاح بپردازند. يعنى:

هر چه براى شما مقدور باشد، تهيه مرد و اسلحه ببينيد. عقبة بن عامر روايت كرده است كه پيامبر گرامى اسلام فرمود: «قوت، تير اندازى است» برخى گويند: قوت به معناى اتفاق و اعتماد بخدا و كوشش در راه كسب ثواب است. عكرمه گويد: قوت بمعناى حصار است.

(وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ‌): اسب‌ها را نيز انتخاب كنيد و براى جنگ ببنديد و در روز جنگ مورد استفاده قرار دهيد كه بهترين نيروى جنگى است. از پيامبر گرامى اسلام نقل شده است كه: «اسبها را ببنديد كه پشت آنها براى شما عزت و شكم آنها