(إِنَّا لا نُضِيعُ ...) خبر( الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ ...)

مقصود

اكنون خداوند در پيرامون اخلاف بنى اسرائيل مى‌فرمايد:

(فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَرِثُوا الْكِتابَ يَأْخُذُونَ عَرَضَ هذَا الْأَدْنى‌): آنها رفتند و قومى ديگر، بجاى آنها وارث تورات شدند اينها تنها بدنيا و منافع عارضى و غير پايدار آن توجه داشتند. اين معنى از ابن عباس است. زيرا متاعهاى دنيوى همه عرضى و ناپايدار است. برخى گويند: رشوه خوارى و حكم به ستم مى‌كردند.

برخى گويند: حكم بحق مى‌كردند و رشوه مى‌گرفتند. همه اين منافع، از عوارض پست دنيا بود. منظور از «ادنى» دنياست كه پست يا نزديك است.

(وَ يَقُولُونَ سَيُغْفَرُ لَنا): اينان هر چه بدست آوردند، خواه حلال و خواه حرام، مورد استفاده قرار مى‌دادند و مى‌گفتند: خداوند ما را مى‌بخشد.

(وَ إِنْ يَأْتِهِمْ عَرَضٌ مِثْلُهُ يَأْخُذُوهُ‌): در عين اينكه آرزوى مغفرت مى‌كردند، از سر منافع دنيوى نمى‌گذشتند و با حرص و ولع، دنبال كسب ثروت بودند.

ابن عباس و سعيد بن جبير و مجاهد گويند: اگر به رشوه يا مال حرامى دست مى‌يافتند، حلال مى‌شمردند و بيمى بدل راه نمى‌دادند. حسن گويد: اينان سير نمى‌شدند.

(أَ لَمْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِمْ مِيثاقُ الْكِتابِ أَنْ لا يَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَ‌): آيا از اين رشوه خواران كه در آرزوى آمرزش خداوند، بودند، پيمان گرفته نشده بود كه بخدا دروغ نبندند و جز آنچه در تورات بر موسى نازل شده است، بذات پاكش نسبت ندهند. بديهى است كه در تورات نيامده است كه: هر كس اصرار بر معصيت داشته باشد به مغفرت خداوند مى‌رسد.

(وَ دَرَسُوا ما فِيهِ‌): اينها كتاب تورات را مكرر مى‌خواندند و بدستورات آن توجه داشتند. برخى گويند: اين جمله، معطوف است بر(وَرِثُوا الْكِتابَ) يعنى الان وارث كتاب شدند و مطالب آن را خواندند و تضييع كردند.