نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 98
آن است نه زمين باغ همانطور كه قرآن ميگويد
از زير آن درختها آب جريان دارد.
(تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ)
منظور بيان جريان آب است در زير درختها نه از زير زمين، ريشه لغت جنت از جنّ
(پنهان شد) است و جنّ را هم جن ميگويند چون پنهان و مخفى از نظرها است. و كلمات
جنون (ديوانگى) و چنين (كودك) كه از نظر پوشيده بودن آن در رحم از ديدههاست، نيز
از همين ماده گرفته شده است. و چون درختان باغ، زمين آن را مىپوشانند بآن جنّت
گفته شد، مفضّل ميگويد: باغى كه داراى درخت انگور باشد، فردوس مىنامند و جنت فقط
بباغى گفته ميشود كه درخت خرما داشته باشد.
ازواج- جمع زوج كه در مورد زن و مرد هر دو بكار ميرود. گرچه بزن
زُوجه گفته ميشود. و بهم شكل هر چيزى نيز زوج ميگويند.
خالدون- از خلود بمعناى دوام و بقا مىباشد.
تفسير
خداوند هم زمان با تهديد و انذارى كه در آيه قبل نمود در اينجا
وعدههاى خود را بيان مىنمايد، تا در مردم دو حالت خوف و رجاء (بيم و اميد) پديد
آيد.
از اين جهت كسانى را كه ايمان آورده عمل نيك انجام ميدهند بچنين
بهشتى اميدوار ميكند و ميفرمايد: خبر ده به كسانى كه ايمان آورده بين خود و خداى
خويش عمل نيك انجام ميدهند باين كه براى آنان است بهشتى كه نهرهاى آب در زير
درختان و قصرهاى آن جريان دارد.
(وَ بَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أَنَّ
لَهُمْ جَنَّاتٍ ....) و هر زمانى كه از ميوههاى آن بهشت
(باغ) كه براى روزى مؤمنين مهيّا است بهرهمند مىشوند گويند اين همانند آن
ميوههايى است كه قبلًا نصيب ما شده بود.(كُلَّما رُزِقُوا
مِنْها مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقاً ...) رزق چيزى را گويند كه بشود
از آن بهرهمند شد و كسى نتواند از آن جلوگيرى نمايد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 98