شرح لغات‌

كلمه «إنْ» در همه جا براى شك و ترديد نيست و در مقام علم و يقين هم در لغت عرب بكار ميرود مثلًا ميگويند: «انْ كُنْتَ انْساناً فَاْفَعلْ» (اگر انسانى اينكار را بكن) در اين آيه با آنكه خداوند بشك و بد گمانى كفّار علم دارد. كلام را با «ان» (اگر) شروع كرده است و اين مطابق با عادت عرب در خطابها و گفتگوهاى آنان است.

ريب- شك و ترديد توأم با احتمال خلاف گويى و دروغ و بدگمانى.

عبد- انسانى كه برده و غلام ديگرى باشد و نقطه مقابل آن حرّ و آزاد است.

و كلمه «تعبيد» كه بمعنى ذليل كردن است از همين مادّه گرفته شده است و چون بنده براى مولاى خود ذليل و خاضع ميباشد از آن جهت باو عبد ميگويند.

بسوره- سوره بدون همزه از سور يعنى حصار گرفته شده و نيز بمعنى مقام شامخ و منزلت عالى آمده است‌[1] بنا بر اين هر سوره چون درجه و پله ايست كه خواننده‌اش را بدان مقام ميرساند و بتدريج و ترتيب خواندن سوره‌ها تا پايان قرآن، درجات كمال انسانى را مى‌پيمايد.

و بگفته برخى كلمه «سوره» از سؤر با همزه كه بمعنى قطعه و باقيمانده از چيزى است گرفته شده بنا بر اين بهر قسمتى از قرآن سوره گفته‌اند بمناسبت جدا شدن آن، از قسمتهاى ديگر.

تفسير

پس از آنكه خداوند توحيد و يگانگى خود را با دليل و برهان روشن كرد، بدنبال آن بر نبوت پيامبر اسلام استدلال كرده بكافران ميگويد: اگر در آسمانى بودن قرآنى كه بر بنده شايسته خود فرو فرستاديم، شك و ترديد داريد و احتمال ميدهيد كه از طرف خود محمّد باشد اگر راست مى‌گوييد، يك سوره مانند آن بياوريد و ميتوانيد از همه دانشمندان و سخنوران (و فصحاء و اهل بلاغت) در اينكار كمك بگيريد.

[1]