در موعظه و نصيحت، مراعات شود. نه براى بيان شك و ترديد زيرا شك بمعناى، ندانستن است و در باره خداوند مفهوم ندارد. و در ادبيّات عرب اين كلمه در غير مورد شكّ و ترديد و در مورد بيان نتيجه و اثر بر مقدّمات آن بكار رفته است همانطورى كه كارفرما بكارگر ميگويد:

اعْمَلْ لَعَلَّكَ تَأْخُذ اْلُاجْرَةَ- كاركن تا اجرت بگيرى.

سيبويه ميگويد: علّت آمدن «لعلّ» در كلام خدا آنست كه حسّ اميدوارى و رجاء را در بندگان زنده كند.

همانطور كه قرآن در باره موسى و فرعون ميگويد:(فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشى‌)[1] (با نرمش و متانت با فرعون صحبت كنيد شايد پند گيرد يا از خدا بترسد). تا موسى و هارون را به نتيجه ارشاد و هدايت فرعون اميدوار كند.

برخى از مفسّرين گفته‌اند كه آمدن «لعل» كه معمولا در مورد شك و ترديد بكار ميرود براى آنست كه انسان با مختصر عبادتى، بحصول نتيجه يقين كامل پيدا نكند و دچار عجب و خود بينى نگردد. و براى بدست آوردن نتيجه كامل و هدف كوشش بيشترى نموده از آنچه او را از اين نتيجه باز ميدارد دورى جويد.

در اين آيات پس از آنكه خداوند مردم را بعبادت و بندگى خود ميخواند، علّت وجوب عبادت را بر آنان در درجه اول، بخشيدن نعمت‌هاى فراوان بآنها معرفى ميكند، و از اينجهت در اين آيه اقسام نعمتهاى مخصوص خود را براى بشر ميشمارد تا بوسيله آنها بر وجوب و لزوم بندگى نسبت بولىّ نعمت و آفريدگار، با مردم احتجاج و استدلال نمايد.

(الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِراشاً ....) خدايى كه زمين را براى شما همانند فرش گسترده است تا بتوانيد از آن بهره بردارى كامل كرده و در آن سكونت گزينيد و آسمان را مانند سقف بلندى بالاى سر شما بر افراشت و باران رحمت را از آسمان فرو فرستاد، تا گياهان و نباتات و ميوه‌ها را براى روزى شما بروياند.

[1] سوره طه آيه 43