(شفا مى‌يابد) ع (بفهم و درك كن) بديهى است اينگونه تأويلات چقدر بى‌ارزش است و از همين جهت رسول اكرم شديداً نهى ميكرد كه مردم قرآن را با رأى و فكر خود تفسير نكنند و هر كه آن را با ميل خود تأويل كند جايگاهش عذاب و آتش است و در عصر نبوّت صحابه از رسول اكرم آنچه مربوط به تفسير و بيان قرآن و شناسايى معنى و حقيقت آيات بود فرا مى‌گرفتند.

و سنّت و احاديث نبوى در اين زمينه فراوان شد و باستناد آن احاديث علم تفسير قرآن كه مورد عنايت شديد مسلمين قرار گرفت پديد آمد و چون هدف و نتيجه‌اش فهميدن مقصود آيات و كلمات خدا است اشرف از همه علوم و پر ارزش‌ترين آنها است‌

سبب احتياج‌

شكى نيست كه كتاب آسمانى اسلام بر آورنده آن كه عرب بود بزبان و اسلوب و روش عربى نازل شد و در ميان لغات عرب كه اختلاف زياد با هم دارند مثلًا لغت فلان قبيله با لغت قريش و لغت مردم يمن با لغت مردم حجاز متفاوت است.

قرآن بلغت قريش- قبيله رسول اكرم- كه فصيح‌ترين لغت عرب بود نازل شد ولى پاره‌اى الفاظ از لغات غير قريش نيز در آن ديده ميشود.

محقق بزرگ صاحب تفسير مجمع البيان معناى اين حديث را از رسول اكرم كه فرمود: «قرآن بر هفت حرف نازل شده است» و برخى روايات اضافه ميكند:

«پس در آن جدال نكنيد كه جدال كفر است» بر همين معنى حمل ميكند كه منظور از هفت حرف همان لغات عرب است، بعضى ديگر گفته‌اند منظور لغتهاى قريش و نزديكان و وابستگان آنان است.

برخى ديگر معتقدند كه مقصود رسول اكرم از هفت حرف اختلاف لحن و لهجه قبيله‌هاى عرب است و هر قبيله و قومى ميتواند مطابق لحن و لهجه خود قرآن را بخواند ولى بيشتر باختلاف قرائت‌ها معنى كرده‌اند.

بهر حال براى اين حديث هر معنايى كنيم اين مطلب مسلم است كه قرآن با اسلوب و نظم و روش اعجاز آميز و در عاليترين سطح از فصاحت و بلاغت بلغت عرب‌