نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 251
ضحّاك از ابن عباس نقل كرده: منظور از روح
نامى است كه عيسى بواسطه آن مردگان را زنده ميكرد.
ربيع ميگويد: منظور از روح همان روحى است كه در او دميده شد و اضافه
كردن آن روح بخداوند جنبه تعظيم و تشريف دارد مانند بيت اللَّه و ناقة اللَّه و
بهترين اقوال و احتمالات همان گفتار اوّل كه منظور از روح القدس جبرئيل است پرسش:
در صورتى كه تمامت پيامبران بواسطه جبرئيل توانايى و اقتدار دارند
چرا خداوند از ميان آنان عيسى را باين صفت اختصاص داد؟
پاسخ:
زيرا كه عيسى از اوان كودكى تا آخر عمر داراى چنين اقتدارى بود و در
تمامى جريانات جبرئيل با او همراه بود و زمانى كه يهود بر قتل او مصمّم شدند
جبرئيل باز با او همراه بود تا او را بآسمان بالا برد و در هنگام باردارى جبرئيل
بصورت انسانى در برابر مريم ظاهر شد و او را بشارت بچنين فرزندى داد و در او دميد.
در معناى قدس نيز اختلاف است.
گفته شده: منظور طهارت و پاكيزگى است.
سدّى ميگويد: مراد بركت است، قطرب حكيات كرده: اينان ميگويند:
«قدس عليه الانبياء» يعنى بركت دادند همانند دعاء ابراهيم در باره
حرم:(رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً)[1] و
گفتار زكريا:(وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا)[2].
حسن و ربيع و ابن زيد ميگويند منظور از قدس خداوند است و قدس و قدوس
يك معنى دارد.
(أَ فَكُلَّما جاءَكُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوى أَنْفُسُكُمُ
اسْتَكْبَرْتُمْ ...)- آيا هر پيغمبرى كه از جانب خدا او امرى
بر خلاف نفس شما آورد سرپيچى ميكنيد؟
[1] سوره 14 آيه 35 پروردگارا اين مكان را شهر امنى قرار ده.
[2] سوره 19 آيه 6 پروردگارا او را موجب مسرت و خشنوديت قرار ده.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 251