چهل شب باو الواحى دهيم كه در آن الواح، تورات كه شفاء و بيان براى مردم است باشد و اين چهل شب همان است كه خداوند در سوره اعراف بيان ميكند(وَ واعَدْنا مُوسى‌ ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ)[1] (وقتى كه بموسى سى شب وعده كرديم و آن را بده شب ديگر، كامل كرديم) و گويند اين چهل شب تمام ماه ذيقعده و ده شب اول از ذيحجّه بوده است.

مفسّران ميگويند پس از نجات بنى اسرائيل از دريا و نابودى فرعونيان وقتى بمصر بازگشتند خدا بدانان وعده نازل كردن تورات و قوانين داد پس موسى يارانش را واگذارد و هارون را نماينده خود بر آنان قرار داد و به طور رفت و در آنجا چهل شب ماند و تورات بر الواحى بر او نازل شد.

(ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ ...)- منظور اين است كه گوساله را خداى خود قرار داديد نه آنكه شكل آن را كشيديد زيرا كشيدن شكل حيوانات گناه نبوده و سبب چنين عذاب نبود.

و امّا روايتى كه از رسول اكرم وارد شده است كه آن حضرت «مصوّران» را لعن فرموده منظور از «مصوّران» كسانيند كه خدا را بمخلوقات تشبيه نمايند و يا معتقد گردند كه خدا صورتى از صورتها است.

(مِنْ بَعْدِهِ ...)- پس از غيبت موسى و خارج شدنش يا پس از آنكه خدا بشما وعده تورات داد يا بعد از غرق فرعون و آيات و نشانه‌هاى روشنى كه ديديد.

(وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ ...)- شما بخود ستم كرديد زيرا با اين گناه بزرگ و پرستش گوساله مستحق عذاب الهى شديد.

داستان‌

از ابن عباس نقل شده است كه «سامرى» مردى بنام «ميخا» و يا «موسى» و گاو پرست بود او اگر چه در ظاهر بموسى ايمان آورده بود ولى در دلش هم چنان علاقه به گاو پرستى داشت.

[1] آيه 142 از سوره اعراف.